οικονομία

Για τη μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών δεν θα προκύψει κάποια έκπληξη στα φετινά εκκαθαριστικά, καθώς το ποσό του φετινού φόρου κατοχής ακινήτων θα είναι το ίδιο με πέρυσι. Αυτοί που θα κληθούν να βάλουν το χέρι στη τσέπη και να πληρώσουν παραπάνω φόρο, είναι κυρίως οι ιδιοκτήτες που είχαν μεταβολές στην ακίνητη περιουσία τους το 2022.

Πρόκειται για όσους κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους είτε απέκτησαν ακίνητα με αγορές, δωρεές, γονικές παροχές ή κληρονομιές είτε απέκτησαν ποσοστά συνιδιοκτησίας ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων (ψιλή κυριότητα ή επικαρπία) είτε πώλησαν είτε μεταβίβασαν με δωρεές ακίνητα ή ποσοστά συνιδιοκτησίας ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων.

Οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι είχαν χρονικό περιθώριο μέχρι τις 12 Απριλίου, για να διορθώσουν την εικόνα της ακίνητης περιουσίας τους, υποβάλλοντας τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 έτους 2023.

Υπάρχει και άλλη μία κατηγορία ιδιοκτητών ακινήτων που συγκαταλέγεται στους «χαμένους», σ’ αυτούς δηλαδή που θα πληρώσουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ. Πρόκειται για τους ιδιοκτήτες που έχασαν φέτος δικαιώματα μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον φόρο αυτό, λόγω αύξησης του οικογενειακού εισοδήματός τους πάνω από τα όρια που προβλέπονται για τη χορήγηση των απαλλαγών αυτών, δηλαδή τις 9.000 ευρώ. Ο λογαριασμός για τους ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι τεσσάρων ταχυτήτων:

1. Ίδιο ποσό φόρου με πέρυσι θα πληρώσουν όσοι δεν είχαν καμία μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων τους.
2. Πρόσθετο φόρο θα καταβάλλουν οι φορολογούμενοι που:

- Απέκτησαν ακίνητα με αγορά, γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά.

- Απέκτησαν εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα (πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία).

- Τακτοποίησαν αυθαίρετους χώρους. Ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί στη μεγαλύτερη επιφάνεια των ακινήτων όπως αυτή θα δηλωθεί από τους ιδιοκτήτες ακινήτων στο Ε9

- Εμφάνισαν με την υποβολή της δήλωσης στους δήμους μεγαλύτερη επιφάνεια ακινήτων σε σχέση με αυτή που είχαν αποτυπώσει στο Ε9

3. Μειωμένο κατά 50% ΕΝΦΙΑ θα πληρώσουν εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες οι οποίοι πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θέτει η ισχύουσα νομοθεσία. Ειδικότερα ο φόρος «κουρεύεται» στο μισό για τα νοικοκυριά που πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια:

- Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

- Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματά της ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος ή συμβιών και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένων υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ. και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή συμβιούντα ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο, τον ή την σύζυγό του ή συμβιούντα και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

4. Ούτε ένα ευρώ φόρο δεν θα πληρώσουν τα νοικοκυριά με τρία εξαρτώμενα τέκνα και άνω καθώς και όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας άνω του 80% υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

- Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

- Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

Επίσης πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται σε πληγείσες από φυσικά φαινόμενα και καταστροφές περιοχές, περιοχές υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργές, μεταφερόμενους οικισμούς και κοινότητες καθώς και δικαιώματα επί ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης και διατηρητέα κτίσματα

Επισημαίνεται ότι ανάλογα με την αξία της ακίνητης περιουσίας ο φόρος για όλα τα φυσικά πρόσωπα μειώνεται κατά:

- 30% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 100.000 ευρώ

- 25% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 150.000 ευρώ

- 20% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 250.000 ευρώ

- 15% για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 300.000 ευρώ

- 10% για αξία ακίνητης περιουσίας έως 400.000 ευρώ

Για ακίνητα αξίας άνω των 400.000 ευρώ επιβάλλεται επιπλέον φόρος – υπό μορφή προσαύξησης του κύριου φόρου - ξεχωριστά επί της αξίας κάθε ακινήτου, εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη των 400.000 ευρώ και εφόσον ο φορολογούμενος κατέχει αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμών εδαφικές εκτάσεις) συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ. Για ακίνητο αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ στο οποίο υπάρχει συνιδιοκτησία ή υπάρχουν περισσότερα από ένα εμπράγματα δικαιώματα κατανεμημένα σε περισσότερα του ενός πρόσωπα (π.χ. ο πατέρας έχει την επικαρπία και το τέκνο την ψιλή κυριότητα) ο επιπλέον φόρος υπολογίζεται στο 100% της αξίας της πλήρους κυριότητας του ακινήτου και εν συνεχεία επιμερίζεται στο κάθε πρόσωπο ανάλογα με το ποσοστό της αξίας που κατέχει. Ο υπολογισμός του επιπλέον ΕΝΦΙΑ γίνεται με βάση κλίμακα, στην οποία τα πρώτα 400.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας του κάθε ακινήτου είναι αφορολόγητα.

Πάνω από το όριο των 400.000 ευρώ εφαρμόζονται κλιμακωτά ανά 100.000 ευρώ αξίας και μέχρι το όριο αξίας του 1.000.000 ευρώ συντελεστές φόρου από 0,2% έως 0,7%. Για αξία ακινήτου άνω του 1.000.000 ευρώ και μέχρι τα 2.000.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 0,9% ενώ πάνω από τα 2.000.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 1%.

Επίσης υπάρχει προσαύξηση του συνολικού ΕΝΦΙΑ φυσικών προσώπων για κάθε ιδιοκτήτη ακίνητης περιουσίας συνολικής αξίας άνω των 500.000 ευρώ η οποία διαμορφώνεται ως εξής:

- για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 650.000 ευρώ, κατά ποσοστό 5%,

- για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 800.000 ευρώ, κατά ποσοστό 10%,

- για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 1.000.000 ευρώ, κατά ποσοστό 15%,

- για αξία ακίνητης περιουσίας από 1.000.000,01 ευρώ και άνω κατά ποσοστό 20%.