οικονομία

Οπως είπε, κατά το τρέχον έτος εκτιμάται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα θα επιβραδυνθεί, ως αποτέλεσμα της κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη και της ηπιότερης αύξησης της εγχώριας ιδιωτικής κατανάλωσης.

Η αποκλιμάκωση του ρυθμού ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης οφείλεται στις επιπτώσεις του πληθωρισμού και της απόσυρσης μέτρων οικονομικής στήριξης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, καθώς και στην εξασθένηση της επίδρασης της αναβληθείσας ζήτησης. Παρά τις προκλήσεις, η ελληνική οικονομία διατηρεί σημαντικό μέρος της αναπτυξιακής δυναμικής του προηγούμενου έτους, όπως επιβεβαιώνουν τα διαθέσιμα στοιχεία, και εξακολουθεί να έχει καλύτερη επίδοση από το μέσο όρο της ευρωζώνης.

Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδος είναι θετικές, υποστηριζόμενες από τους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς πόρους και από την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και βεβαίως από τα ευνοϊκά χαρακτηριστικά του δημόσιου χρέους. Παράλληλα, η αναμενόμενη εντός του 2023 ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα δώσει σημαντική ώθηση στην χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, και θα ενισχύσει την ικανότητά της να αντεπεξέρχεται σε εξωτερικές διαταραχές.

Οι προκλήσεις

Οπως ανέφερε η κα Παπακωνσταντίνου, η ελληνική οικονομία έρχεται αντιμέτωπη και με προκλήσεις που επιτείνονται μεν από την τρέχουσα συγκυρία (δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον, υψηλός πληθωρισμός και αυξημένα επιτόκια), αλλά σχετίζονται και με χρόνιες αδυναμίες. Ορισμένες από αυτές τις προκλήσεις θεωρώ ότι αντιμετωπίζει και η κυπριακή οικονομία:

• Το υψηλό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μεσοπρόθεσμα, τα ευνοϊκά του χαρακτηριστικά, ως προς τη διάρθρωσή του, καθώς είναι χρέος πρωτίστως προς τον επίσημο τομέα, και το χαμηλό επιτόκιο εξυπηρέτησής του, διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά του. Ωστόσο τα χαρακτηριστικά αυτά δεν είναι μόνιμα, καθώς σταδιακά λήγουν τα ευνοϊκά δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των μνημονίων και αντικαθίστανται με νέο δανεισμό σε όρους αγοράς. Συνεπώς, έχουμε ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας που πρέπει να αξιοποιηθεί διατηρώντας συνετή δημοσιονομική πολιτική ώστε να εξασφαλιστεί η επίτευξη πρωτογενών, κυκλικά διορθωμένων, πλεονασμάτων της τάξεως του 2% του ΑΕΠ.
• Το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Μία μικρή ανοικτή οικονομία που βρίσκεται σε διαδικασία ανάκαμψης και σύγκλισης προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο είναι αναπόφευκτο να παρουσιάζει αρνητικό ισοζύγιο, λόγω των αυξημένων αναγκών για εισαγωγές παραγωγικών εισροών. Παρά τη σημαντική άνοδο των ελληνικών εξαγωγών σε σχέση με την περίοδο πριν την κρίση χρέους (με ρυθμό που υπερβαίνει τον αντίστοιχο μέσο όρο της ευρωζώνης) και την αύξηση του μεριδίου τους στις παγκόσμιες εξαγωγές, το επίμονο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αντανακλά τη χαμηλή διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και την αδυναμία προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων, καθώς και την εξάρτηση της οικονομίας από τις εισαγωγές αγαθών.
• Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και το υψηλό ιδιωτικό χρέος. Παρόλο που έχει επιτευχθεί αξιόλογη εξυγίανση των δανειακών χαρτοφυλακίων των ελληνικών τραπεζών, το ποσοστό των ΜΕΔ παραμένει σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα των κεφαλαίων τους. Εξάλλου, ανεξαρτήτως του ποιος το διαχειρίζεται, το ιδιωτικό χρέος παραμένει υψηλό, περιορίζοντας την δυνατότητα νέου δανεισμού και επενδύσεων.

Επιπρόσθετους κινδύνους για την ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών μεσοπρόθεσμα δημιουργεί η πίεση που ασκείται στο εισόδημα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τον υψηλό πληθωρισμό και τα αυξανόμενα επιτόκια. Η αύξηση των επιτοκίων ενισχύει την κερδοφορία των τραπεζών, μεσοπρόθεσμα ωστόσο μπορεί να επηρεάσει το κόστος πιστωτικού κινδύνου, το λειτουργικό κόστος και το κόστος άντλησης ρευστότητας. Η βιώσιμη αύξηση της κερδοφορίας προϋποθέτει αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, η οποία συνδέεται με αύξηση της ζήτησης για δάνεια, η οποία αποθαρρύνεται από την άνοδο των επιτοκίων.

• Η υψηλή ανεργία. Η ανεργία παραμένει στην Ελλάδα σε πολύ υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ιδίως μεταξύ των νέων, των γυναικών και των μακροχρόνια ανέργων.