οικονομία

Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό πράγμα το να μπορούμε να στοχαστούμε πάνω στα πραγματικά σημαντικά ζητήματα τα οποία μας αφορούν. Το είπατε, κύριε Χατζηνικολάου, κάθε συνέδριο που σέβεται τον εαυτό του έχει το AI επάνω του.

Παρ’ όλα αυτά, νομίζω ότι πολύ συχνά και εμάς στο πολιτικό σύστημα μας καταπιάνει η χαμηλή νοημοσύνη της παραπολιτικής. Οπότε, υπό αυτήν την έννοια, είναι πολύ πιο παραγωγικό, πολύ πιο ουσιαστικό, να καταπιανόμαστε με τα πραγματικά μεγάλα. Και αυτό είναι σίγουρα ένα από αυτά.

Είναι κοινός τόπος ότι η τεχνολογία και οι τεχνολογικές μεταβολές -το μαθαίνουμε και στα οικονομικά αυτό- είναι ο καταλύτης της οικονομικής προόδου. Ένας πάρα πολύ σπουδαίος οικονομολόγος, ο Τζόζεφ Σουμπέτερ, αυτό το αποκαλούσε "δημιουργική καταστροφή". Ότι έχεις τις δυνάμεις εκείνες οι οποίες έρχονται και διαρκώς, μέσα από την κίνηση της καινοτομίας, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα οικονομικά συστήματα λειτουργούν.

Η λογική αυτή αντανακλάται, για παράδειγμα, από τη μεταβολή και τη μετάβαση από την άμαξα στο αυτοκίνητο.

Αυτοί οι κύκλοι της τεχνολογικής αλλαγής πάντοτε άλλαζαν τις οικονομίες και τα έχουν περιγράψει οικονομολόγοι κάθε απόχρωσης, από φιλελεύθερους οικονομολόγους μέχρι τον Μαρξ.

Η διαφοροποίηση η οποία συντελείται τώρα από την Τεχνητή Νοημοσύνη έχει να κάνει με τις ταχύτητες. Πάντα η τεχνολογία αλλάζει με αυτό που λέμε στα μαθηματικά "εκθετική καμπύλη". Το ανθρώπινο μυαλό σκέφτεται γραμμικά. Και θα έλεγα, σαν αυτοκριτική, για τα πολιτικά συστήματα του κόσμου, ότι αυτά είναι υπογραμμικά στο πώς μεταβολίζουν τις αλλαγές αυτές.

Και η διαφοροποίηση που θα ζήσουμε τώρα σε αυτό το οποίο λέμε Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση -γιατί, εάν σχηματικά η πρώτη είναι ο ατμός, η δεύτερη ο ηλεκτρισμός και η τρίτη η πληροφορική-  η τέταρτη είναι μια σύγκλιση ψηφιακής, φυσικής και βιολογικής σφαίρας, με την Τεχνητή Νοημοσύνη να είναι η κυρίαρχη τεχνολογία της.

Η διαφοροποίηση που έχουμε τώρα είναι ότι, ενώ σε κλασικές τεχνολογικές μεταβολές των προηγούμενων δεκαετιών μια τεχνολογική αλλαγή -ας πούμε, της δικής μου γενιάς όταν ήμουν στο Πανεπιστήμιο- ήταν από την Αθήνα, που ήταν γεμάτη με βίντεο κλαμπ, στο σήμερα, όπου έχουμε το Netflix, το Amazon Prime, το Apple TV και κατεβάζουμε περιεχόμενο ψυχαγωγίας μέσα από streaming, αυτή η μεταβολή πήρε 10-15 χρόνια περίπου.

Οι τεχνολογικές μεταβολές που συντελούνται τώρα είναι στους μήνες, για να μην πω στις εβδομάδες. Αυτή η εκθετική καμπύλη είναι πάρα πολύ δύσκολο να μεταβολιστεί από τους θεσμούς μας και από την επιχειρηματικότητα, αλλά ακόμη δυσκολότερο από το λογισμικό της ίδιας της Δημοκρατίας.