επικαιρότητα

Οι ανέπαφες πληρωμές σε αστικά λεωφορεία (tap&ride) έχουν ήδη ενεργοποιηθεί σε 30 πόλεις τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και σε νησιά, όπου οι επιβάτες μπορούν να πληρώσουν και να έχουν πρόσβαση στα ΜΜΜ αντι εισιτηρίου με τις τραπεζικές τους κάρτες (χρεωστκές/ πιστωτικές/ προπληρωμένες) ή τις ενεργοποιημένες συσκευές (smartphone/ smartwatch). Σύμφωνα με τον σχεδιασμό το σύστημα tap&ride αναμένεται να επεκταθεί περαιτέρω.

Σύμφωνα με την έρευνα, 8 στους 10 είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν τις ανέπαφες πληρωμές στα ΜΜΜ όταν αυτές γίνουν διαθέσιμες, ενώ 7 στους 10 θα χρησιμοποιούσαν τα ΜΜΜ συχνότερα αν μια τέτοια υπηρεσία ήταν διαθέσιμη. Σημειώνεται πως ένας στους δύο επιλέγουν ήδη να αγοράζουν το εισιτήριο τους με κάρτα.

Τα πλεονεκτήματα των ανέπαφων πληρωμών (tap&ride)

Μάλιστα, ένα αξιοσημείωτο ποσοστό της τάξης του 80% δήλωσε πως θα ήταν αρκετά ή πολύ ικανοποιημένο αν αυτή η υπηρεσία ήταν διαθέσιμη. Σε σχέση με τα πλεονεκτήματα αυτής της λύσης, οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν ως σημαντικότερα την ταχύτητα (29%), την άνεση (23%), και τη δυνατότητα χρήσης των ΜΜΜ χωρίς μετρητά (21%).

Ακολουθούν η αποφυγή και εξάλειψη της χρήσης μετρητών (18%), ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 5% αναγνωρίζει τη λύση αυτή ως φιλική προς το περιβάλλον.

Οι προκλήσεις

Αξίζει να σημειωθεί πως όσοι δεν χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ για τις μετακινήσεις τους, μετακινούνται με ιδιωτικά οχήματα (70%). Οι κύριοι λόγοι που αποφεύγουν τις δημόσιες συγκοινωνίες είναι: ασυνέπεια και καθυστερήσεις (27%), ανεπαρκής διαθεσιμότητα γραμμών (18%) και έλλειψη άνεσης ή ασφάλειας (16%).

Σε ό,τι αφορά την αγορά των εισιτηρίων, οι πιο σημαντικές προκλήσεις είναι η αδυναμία αγοράς εισιτηρίου στη στάση (25%) και η απουσία επιλογών πληρωμής με κάρτα/ ηλεκτρονικό πορτοφόλι (22%). Στον αντίποδα, οι ανησυχίες σχετικά με αυτή την υπηρεσία αφορούν στην ασφάλεια των πληρωμών για το (35%) και την προστασία των δεδομένων για ένα 26%.

Το ένα τρίτο όσων μετακινούνται με τα ΜΜΜ στις πόλεις όπου η λύση είναι ήδη διαθέσιμη γνωρίζει γι' αυτή και τη χρησιμοποιεί, μάλιστα το 80% από αυτούς την έχει συστήσει σε άλλους. Επιπλέον, 9 στους 10 χρήστες αναφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην καθημερινότητά τους χάρη σε αυτή την υπηρεσία. Το 26% των χρηστών αναγνωρίζει την ταχύτητα και την εξοικονόμηση χρόνου ως βασικά πλεονεκτήματα, και ακολουθούν η «άνεση και ευκολία» με 23% και «η δυνατότητα αγοράς εισιτηρίου χωρίς μετρητά» με 20%.

Στην ερώτηση αν προτιμούν να χρησιμοποιούν την κάρτα ή το ψηφιακό πορτοφόλι στο κινητό ή το smartwatch για τη χρήση της υπηρεσίας, με ψηφιακό πορτοφόλι επιβιβάζεται το 60%, έναντι κάρτας 36%, γεγονός που δείχνει μια αυξανόμενη τάση προς τρόπους πληρωμής που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη άνεση.

Η μη αξιοποίηση των ανέπαφων πληρωμών αποδίδεται στην οικειότητα των μετακινουμένων με τις πληρωμές με μετρητά από ένα ποσοστό της τάξης του 45% ή στην έλλειψη πληροφόρησης (39%). 8 στους 10 απ' όσους δεν χρησιμοποιούν την υπηρεσία ανέπαφων πληρωμών στα αστικά λεωφορεία ανέφεραν πως υπάρχει «μεγάλη πιθανότητα» να χρησιμοποιήσει τις ανέπαφες πληρωμές στο μέλλον.

Για να δοκιμάσουν και να χρησιμοποιήσουν τη νέα υπηρεσία 4 στους 10 δήλωσαν πως ένα από τα πιθανά κίνητρα είναι η παροχή δωρεάν εισιτηρίων και η παροχή επιπλέον πληροφοριών.

Ανοικτοί στις νέες τεχνολογίες, αλλά ζητούν παραπάνω ενημέρωση

Σε όλες τις πόλεις όπου διεξήχθη η έρευνα, περισσότεροι από 1 στους 2 δηλώνουν ανοικτοί σε τεχνολογικές λύσεις που βελτιώνουν και απλοποιούν την εμπειρία των επιβατών, ενώ 1 στους 4 επιθυμούν περισσότερη ενημέρωση για την υπηρεσία ανέπαφων πληρωμών. Λιγότεροι από 2 στους 10 δηλώνουν προτίμηση στο κλασικό χάρτινο εισιτήριο. Σε ό,τι αφορά στις μεθόδους πληρωμής, το 90% των συμμετεχόντων έχουν στην κατοχή τους και χρησιμοποιούν κάρτες ή/ και ψηφιακό πορτοφόλι.

Ο Νίκος Πετράκης, CountryManager της Visa στην Ελλάδα, δήλωσε: «Οι ανέπαφες πληρωμές επεκτείνονται και απλοποιούν την εμπειρία στα ΜΜΜ. Είναι γρήγορες και ασφαλείς και εξασφαλίζουν έναν άνετο, εύκολο και περισσότερο βιώσιμο τρόπο μετακίνησης. Είναι πολύ ενθαρρυντικό πως ένα σημαντικό ποσοστό όσων μετακινούνται με τα ΜΜΜ εκφράζονται θετικά για τις νέες τεχνολογικές λύσεις, που μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση του όγκου των επιβατών. Η Visa βοηθά τις πόλεις να υιοθετήσουν γρήγορες, εύκολες και ασφαλείς πληρωμές. Επιπλέον, τα συγκεντρωτικά δεδομένα που παράγονται μπορούν να βοηθήσουν τους υπεύθυνους σχεδιασμού μεταφορών στη βελτιστοποίηση των υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών. Η Visa δεσμεύεται να διευκολύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό των δημόσιων συγκοινωνιών».

Ο καθηγητής και Διευθυντής του Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής του ΕΜΠ, Γιώργος Γιαννής, δήλωσε: «Οι ανέπαφες πληρωμές στα ΜΜΜ αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για την ενίσχυση του επιπέδου υπηρεσιών για τους χρήστες και προώθηση της αστικής μετακίνησης στην Ελλάδα. Οι ανέπαφες πληρωμές αυξάνουν την απήχηση των ΜΜΜ, που αποτελούν την πρωταρχική λύση ενάντια στην καθημερινή κυκλοφοριακή συμφόρηση. Όσο πιο γρήγορα αυτές οι επιλογές πληρωμής γίνουν ευρέως διαθέσιμες, τόσο μεγαλύτερο το όφελος για την αστική κινητικότητα στην Ελλάδα».

Η Visa έχει υλοποιήσει περισσότερα από 750 έργα ανέπαφων πληρωμών σε δημόσιες συγκοινωνίες παγκοσμίως. Το 2023, η Visa διαχειρίστηκε περισσότερες από 1,6 δισεκατομμύρια ανέπαφες συναλλαγές σε παγκόσμια συστήματα κινητικότητας, ποσοστό αυξημένο κατά 30% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, 30 πόλεις έχουν ενεργοποιήσει την ανέπαφη πληρωμή στα αστικά λεωφορεία χάρη στη Visa.

Η έρευνα με τίτλο «Ψηφιακές πληρωμές στις αστικές συγκοινωνίες» για λογαριασμό της Visa και διενεργήθηκε από τον Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΕΜΠ τον Μάρτιο του 2024 με στόχο της διερεύνηση της αποδοχής και των προτιμήσεων των επιβατών των ΜΜΜ σχετικά με τις ψηφιακές πληρωμές στα ΜΜΜ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και 11 πόλεις στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα. Η έρευνα χρησιμοποίησε αντιπροσωπευτικό δείγμα, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, το φύλο, την εκπαίδευση και άλλα δημογραφικά χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ανάλυση δεδομένων και αναπτύχθηκαν στατιστικά μοντέλα (διωνυμική λογιστική παλινδρόμηση) για τη διερεύνηση αποδοχής της νέας προτεινόμενης λύσης αλλά και τον εντοπισμό παραγόντων επιρροής των μετακινουμένων, όπως την εξοικονόμηση χρόνου, την άνεση, τις απόψεις, τις συνήθειες και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων.