επικαιρότητα

Πρόκειται για μια έκθεση 178 σελίδων, η οποία παρουσιάστηκε από τον πρόεδρό του Χρήστο Παπαδημητρίου, τον κ. Κώστα Καπετανίδη, προϊστάμενο μονάδας διερευνήσεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ, καθώς και τα μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης και στελέχη της ERA, Bart Accou, Fabrizio Carpinelli.

Στο επίκεντρο της παρουσίασης τέθηκαν τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία και αφορούν τα ζητήματα ασφαλείας, τις ανθρώπινες ευθύνες, αλλά και τις διαχρονικές αδυναμίες του σιδηρόδρομου, λόγω των ελλείψεων σε πόρους σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και σε κονδύλια.

Σε σχέση με την έκρηξη, οι ερευνητές είπαν πως έλαβαν υπόψη τους όλα τα δεδομένα, συνέκριναν τα στοιχεία και θεωρούν «εξαιρετικά απίθανο» τα έλαια σιλικόνης να προκάλεσαν την πυρόσφαιρα, ενώ έχει ζητηθεί περαιτέρω διερεύνηση από εγκεκριμένα πανεπιστήμια. Παράλληλα, αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ότι «προσομοιώσεις και εκθέσεις ειδικών υποδεικνύουν την παρουσία αγνώστου καυσίμου».

Όπως αναφέρει το πόρισμα, τα περισσότερα θύματα σκοτώθηκαν από τη σύγκρουση, ενώ ο θάνατος 5-7 ατόμων προκλήθηκε από την έκρηξη.

Κατά τις στιγμές μετά το δυστύχημα, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ διαπιστώνει πως δεν έγινε εφαρμογή επιχειρησιακής περιμέτρου καθώς και σωστή χαρτογράφηση του χώρου διερεύνησης, κάτι που οδήγησε σε απώλεια πληροφοριών απαραίτητων για την κατανόηση των αιτιών και των παραγόντων του ατυχήματος.

Τα μέλη της επιτροπής αναφέρθηκαν, επίσης, στα ανθρώπινα λάθη και στα σημαντικά «κενά» σε προσωπικό και ελέγχους. Επισημάνθηκε, δε, ότι όσοι καθυστέρησαν τη σύμβαση 717 έχουν συντελέσει αποφασιστικά στην τραγωδία.

Στόχος, σύμφωνα με τα στελέχη του Οργανισμού, είναι το πόρισμα να συμβάλει στην αποτροπή αντίστοιχων δυστυχημάτων στο μέλλον, αλλά και στη δημιουργία ενός σύγχρονου και ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου στη χώρα μας.

«Άγνωστο καύσιμο»

Στο επίκεντρο της παρουσίασης του πορίσματος, όπως ήταν φυσικό, βρέθηκε το ζήτημα της σύγκρουσης και των θυμάτων του δυστυχήματος, με τους ειδικούς του ΕΟΔΑΣΑΑΜ να λένε ότι «βάσει των παρατηρήσεων που μπορούσαν να γίνουν, δεν υπάρχει ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός του εμπλεκόμενου τροχαίου υλικού προκάλεσε το σχηματισμό και την επέκταση της τεράστιας πυρόσφαιρας που προέκυψε μετά την σύγκρουση, η οποία στη συνέχεια προκάλεσε δευτερεύουσες πυρκαγιές. Με τα υπάρχοντα στοιχεία είναι αδύνατο να προσδιοριστεί τι ακριβώς προκάλεσε αυτό το φαινόμενο, αλλά προσομοιώσεις και εκθέσεις ειδικών υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι στιγμής καυσίμου».

Χαμένα στοιχεία

Από εκεί και πέρα, οι εμπειρογνώμονες του ΕΟΔΑΣΑΑΜ άσκησαν δριμεία κριτική στον τρόπο με τον οποίο οι αρμόδιες υπηρεσίες διαχειρίστηκαν τα στοιχεία του σημείου της τραγωδίας, αναφέροντας στο πόρισμα ότι «δεν υπήρξε πραγματικός συντονισμός, σε επιχειρησιακό ή σε στρατηγικό επίπεδο, των διαφόρων υπηρεσιών στον τόπο της σύγκρουσης. Κάθε υπηρεσία συνέχισε να λειτουργεί υπό τις δικές της εντολές, πρωτοβουλίες και προσωπικό, χωρίς αλληλεπίδραση σε οργανωτικό επίπεδο. Αποτέλεσμα αυτού είναι το γεγονός ότι δεν έγινε σωστή χαρτογράφηση του χώρου διερεύνησης του ατυχήματος. […] Η αρχική συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για μια περαιτέρω διερεύνηση ανέδειξε αρκετά ελαττώματα, με αποτέλεσμα την απώλεια πληροφοριών δυνητικά ζωτικής σημασίας, απαραίτητων για την κατανόηση των αιτίων και των υποκείμενων παραγόντων του ατυχήματος και για τη βελτίωση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού συστήματος».

Διαλυμένος ο ΟΣΕ

Το πόρισμα σκιαγραφεί μια εικόνα πλήρους διάλυσης του ΟΣΕ, με τους εμπειρογνώμονες του Οργανισμού να τονίζουν ότι «ο ελληνικός σιδηροδρομικός τομέας υπέφερε πολύ από τις οικονομικές κρίσεις που ξεκίνησαν στα τέλη του 2009 και κορυφώθηκαν το 2010. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κακή συντήρηση και την όλο και πιο υποβαθμισμένη υποδομή και μια διαρθρωτική έλλειψη προσωπικού, απαραίτητου για να συνεχίσει να παρέχει τις συνήθεις υπηρεσίες. Το σιδηροδρομικό σύστημα δεν είχε ανακάμψει από αυτή την κατάσταση μέχρι τις αρχές του 2023».

Δυσκολίες συνεργασίας

Εντυπωσιακή ήταν, ωστόσο, και η παρατήρηση των εμπειρογνωμόνων του ΕΟΔΑΣΑΑΜ σχετικά με τη συνεργασία που είχαν με τις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες στο πλαίσιο της έρευνάς τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι αναφέρθηκε ανοιχτά ότι, παρά το σχετικό αίτημά τους, ο εφέτης ανακριτής Σωτήρης Μπαϊκάμης δεν τους παρέδωσε τα βίντεο που φέρονται να απεικονίζουν την εμπορική αμαξοστοιχία λίγο πριν τη σύγκρουση στα Τέμπη, επικαλούμενος ότι δεν έχει πιστοποιηθεί η γνησιότητά τους, και ότι τα είδαν και αυτοί μέσω διαδικτύου με τον πρόεδρο του Οργανισμού, Χρήστο Παπαδημητρίου να σημειώνει χαρακτηριστικά ότι «το γεγονός ότι βρέθηκαν video μετά από δύο χρόνια μου προκαλεί και εμένα ερωτηματικά».