επικαιρότητα

Το θέμα απασχόλησε το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης των δήμων της χώρας, κατά τη διάρκεια του οποίου, υπήρξε κοινή διαπίστωση ότι, αν και προβλέπεται  βελτίωση σε επίπεδο στόχων, δεν εξασφαλίζει επαρκή συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον αναπτυξιακό προγραμματισμό της χώρας, καθώς και ότι η έλλειψη συνολικού προγραμματισμού είναι εμφανής.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΚΕΔΕ μέσω της Επιτροπής Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων, κατέθεσε αναλυτικές παρατηρήσεις και προτάσεις επί του σχεδίου του νέου Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης, επισημαίνοντας σημαντικές θεσμικές και λειτουργικές αδυναμίες του πλαισίου σχεδιασμού και υλοποίησης των δημόσιων επενδύσεων.

Αναφορικά με τον συντονισμό, τονίζεται πως δεν διασφαλίζεται ο συνολικός προγραμματισμός, ο συντονισμός και η συνέργεια των δημόσιων επενδύσεων, είτε αυτές χρηματοδοτούνται από εθνικούς είτε από ευρωπαϊκούς πόρους.

Επίσης, η απουσία συμπληρωματικότητας έχει ως αποτέλεσμα αποσπασματικά έργα και παραλείψεις, όπως μεγάλοι οδικοί άξονες χωρίς συνδέσεις με αστικά κέντρα ή εγκαταστάσεις χωρίς απαραίτητες υποδομές υποστήριξης.

Για τους εκπροσώπους της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης απαιτείται η ενεργοποίηση της συνεργασίας όλων των αρμόδιων και εμπλεκόμενων επιπέδων διοίκησης στον αναπτυξιακό σχεδιασμό.

Εκτός αυτού, η Ένωση των Δήμων ζητά να αποκατασταθεί η σύνδεση αναπτυξιακού και χωρικού σχεδιασμού, όπως προβλέπεται ήδη με νόμο του1986, ώστε να εξασφαλιστεί ολοκληρωμένος σχεδιασμός σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, δεδομένου ότι στο νέο σχέδιο δεν υπάρχει πρόβλεψη σύνδεσης με τον χωροταξικό σχεδιασμό.

Μία ακόμη σημαντική παρατήρηση της αρμόδια επιτροπής της ΚΕΔΕ αφορά στο γεγονός ότι το σχέδιο του νέου Αναπτυξιακού επικεντρώνεται στη διαχείριση των έργων αντί στον αναπτυξιακό προγραμματισμό.

Όπως επισημάνθηκε, με τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων στις Αρχές διαχείρισης, τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων λειτουργούν μόνο ως χρηματοδοτικά και διαχειριστικά, όχι ως αναπτυξιακά εργαλεία.

Θέλοντας και σε αυτό το επίπεδο και τομέα, να κατοχυρώσει τον θεσμικό ρόλο των ΟΤΑ, από την ΚΕΔΕ σημειώνεται ότι από το νέο Ε.Π.Α. απουσιάζει η ουσιαστική συμμετοχή της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, παρά τον καθοριστικό ρόλο της στην τοπική ανάπτυξη.

Για το λόγο αυτό, προτείνει τα έργα των Δήμων να ενταχθούν σε αυτοτελή υποπρογράμματα, με συμμετοχή και των συλλογικών οργάνων των ΟΤΑ, ώστε να συγκροτηθεί ένα Εθνικό Πρόγραμμα Τοπικής Ανάπτυξης.

Σε απάντηση των όσων προβλέπονται στο σχέδιο νόμου για την ανάπτυξη, η ΚΕΔΕ, μετά από αξιολόγηση καταθέτει δέσμη συγκεκριμένων προτάσεων που αποσκοπούν στην:

Διατήρηση και ενίσχυση των δημοτικών κοινωνικών δομών, ως συστατικά της κοινωνικής συνοχής.

Τη χρηματοδότηση αγροτικών και δασικών δρόμων, βελτίωση δημοτικής οδοποιίας, πρόσβαση ορεινών και νησιωτικών δήμων.

Τη χρηματοδότηση των σχεδίων αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των Περιφερειακών και Τοπικών Επιχειρησιακών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας.

Την παροχή κινήτρων σε επενδύσεις των ΟΤΑ με καινοτόμο χαρακτήρα.

Την προώθηση του Ψηφιακού Μετασχηματισμού με την πιλοτική εφαρμογή της Ψηφιακής Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.

Τη δυνατότητα χρηματοδότησης έργων ανακύκλωσης και εκσυγχρονισμού υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης που δεν καλύπτονται από το ΕΣΠΑ και

Τη δημιουργία Ειδικού Προγράμματος Συλλογικής Υποστήριξης των ΟΤΑ, σε συνεργασία ΥΠΕΣ–ΚΕΔΕ–ΕΕΤΑΑ, για την ενδυνάμωση της διοικητικής ικανότητας και την εφαρμογή νέων νόμων.

Πέραν αυτών, ως στοχευμένη δράση, η ΚΕΔΕ προτείνει τη δημιουργία Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης των Δήμων, ενταγμένου στο Ε.Π.Α., που θα καλύπτει έργα και δράσεις μη επιλέξιμες από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, όπως δημοτική οδοποιία, αθλητικά κέντρα, κτιριακές υποδομές, δομές πολιτικής προστασίας και δημόσιας υγείας.

Σύμφωνα με την πρόταση, ότι το πρόγραμμα αυτό πρέπει να εξασφαλίσει τουλάχιστον το 30% του συνολικού προϋπολογισμού του Ε.Π.Α.

Σε απλούς αριθμούς αυτό σημαίνει περίπου 3,8 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ήδη τα 900 εκατ. διαχειρίζεται το Υπουργείο Εσωτερικών.