επικαιρότητα

Το νομοσχέδιο εισάγει μια σειρά από μεταβολές που επηρεάζουν άμεσα τους δήμους, και αφορούν στη χρηματοδότηση έργων, τις διαδικασίες ωρίμανσης, τις υποχρεώσεις διαχείρισης και τον τρόπο παρακολούθησης των παρεμβάσεων.

Αν και το νομοσχέδιο επικεντρώνεται, ως επί το πλείστον στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και τη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι διατάξεις του επηρεάζουν άμεσα και τους δήμους.

Συγκεκριμένα, αφορά στη δημιουργία ενός νέου πλαισίου για τα Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα Ανάπτυξης, θέτοντας νέους κανόνες κατάρτισης και έγκρισης των Τομεακών και Περιφερειακών Προγραμμάτων Ανάπτυξης, στα οποία εντάσσονται τα περισσότερα έργα των Δήμων.

Αυτό σημαίνει ότι τα έργα των Δήμων θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις νέες αναπτυξιακές στοχοθεσίες του ΕΠΑ.

Η Γενική Γραμματεία ΠΔΕ και ΕΠΑ θα αξιολογεί πλέον κεντρικά τη συμβατότητα των προγραμμάτων με την εθνική στρατηγική, πριν τα εγκρίνει ο Υπουργός.

Στο πλαίσιο αυτό, οι Δήμοι υποχρεούνται να υποβάλουν ώριμες, τεκμηριωμένες προτάσεις για να ενταχθούν στα νέα προγράμματα.

Επίσης, θεσπίζονται νέοι κανόνες στη χρηματοδότηση έργων Δήμων μέσω του ΑΠΔΕ και προβλέπεται ότι όλες  οι δημόσιες δαπάνες των έργων που υλοποιούν οι Δήμοι στο πλαίσιο του ΕΠΑ αποτελούν δημόσια επένδυση και χρηματοδοτούνται μέσω του ΑΠΔΕ.

Οι αλλαγές που επιφέρει αφορούν στον τρόπο πληρωμών, τον μηχανισμό παρακολούθησης και τη διαδικασία εκτέλεσης μέσω του συστήματος e-ΠΔΕ.

Όπως εκτιμάται, με την εφαρμογή των νέων διατάξεων, για τους δήμους αυτό σημαίνει:

ταχύτερες πληρωμές όταν οι διαδικασίες είναι σωστά υποβλημένες, αυστηρότερη ψηφιακή τεκμηρίωση και σαφές χρονοδιάγραμμα χρηματορροών.

Παράλληλα, στο νομοσχέδιο διευκρινίζονται και ατα όρια της μεταβατικής περιόδου για τα έργα 2021–2025 των Δήμων που παραμένουν στις ίδιες Συλλογικές Αποφάσεις μέχρι 31.12.2025.

Μετά την 1.1.2026, οι πληρωμές τους συνεχίζονται από το εθνικό σκέλος του ΑΠΔΕ για τρία χρόνια.

Μετά την τριετία, έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί δεν επανεγγράφονται, και πρέπει είτε να κλείσουν είτε να μεταφερθούν σε άλλο πρόγραμμα.

Οι συγκεκριμένες παράμετροι αποτελούν κρίσιμο σημείο για τους δήμους που έχουν έργα με καθυστερήσεις, καθώς κινδυνεύουν να χάσουν τη χρηματοδότηση μετά την τριετία, ενώ επιβάλουν διαδικασίες επιτάχυνσης ωρίμανσης, συμβασιοποίησης και εκτέλεσης.

Από τα άρθρα του ν/σ απορρέουν και νέες υποχρεώσεις για τους φορείς Αυτοδιοίκησης Ά βαθμού, αφού εισάγονται:

Ο Μηχανισμός Καταγγελιών που υποχρεώνει τους δήμους να διαθέτουν διαδικασίες για:

καταγγελίες σχετικές με έργα, έλεγχο των αναδόχων, χρηστή διαχείριση και

Η Σύγκρουση Συμφερόντων, βάσει του οποίου οι δήμοι  υποχρεούνται σε τήρηση κανόνων διαφάνειας και δήλωση και διαχείριση σύγκρουσης συμφερόντων υπηρεσιακών στελεχών, αιρετών και αναδόχων.

Εξίσου σημαντικό για την Αυτοδιοίκηση είναι και το Νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΠΑ – Υποχρεωτική ψηφιακή διαχείριση για τους Δήμους

Ως ένα ενιαίο σύστημα διαχείρισης που αποτελεί μέρος του κεντρικού ΟΠΣ του Δημοσίου, οι δήμοι θα πρέπει να περνούν όλες τις εντάξεις, συμβάσεις, τροποποιήσεις και πληρωμές.

Ακόμη, σημαντική για μικρούς Δήμους με ανεπαρκή στελέχωση είναι η τεχνική βοήθεια του ΕΠΑ μπορεί πλέον να καλύπτει την υποστήριξη ωρίμανσης έργων Δήμων, την ενίσχυση διοικητικής ικανότητας και τις προσλήψεις μέσω προγραμμάτων ΤΑ στο πλαίσιο έργων.

Τέλος, όσον αφορά στην χρηματοδότηση έργων μέσω πολλαπλών πηγών, όπως ΕΠΑ, ΠΔΕ, Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Ταμείου Ανάκαμψης, για τους δήμος  η διαδικασία γίνεται ευκολότερη, ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι απαιτήσεις τεκμηρίωσης και διαλειτουργικότητας.