διεθνή

Πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι θα τεθούν σε αναγκαστική αργία, μία ημέρα μετά την (υποχρεωτική) εθελουσία έξοδο 100.000 εργαζομένων, ενώ σοβαρά προβλήματα αναμένονται στη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών και προγραμμάτων. Πρόκειται για το πρώτο shutdown από το 2018, το οποίο είχε σημειωθεί επί της προηγούμενης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ και είχε διαρκέσει 35 ημέρες.

Αυτό ήταν μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο διάστημα που έχει ανασταλεί η λειτουργία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης από το 1981, όπως ανέφερε το Reuters.

Από τη χρονιά εκείνη, έχουν γίνει στις ΗΠΑ 15 shutdown, με τρία από αυτά να καταγράφονται στη διάρκεια την προηγούμενης θητείας του Τραμπ στον Λευκό Οίκο (τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και τον Δεκέμβριο 2018).

Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί αλληλοκατηγορούνται: οι Δημοκρατικοί «θέλουν να κλείσουν τα πάντα, εμείς δεν το θέλουμε», ισχυρίστηκε ο αμερικανός πρόεδρος το βράδυ της Τρίτης, προτού υιοθετήσει έναν πιο απειλητικό τόνο.

«Πολλά καλά πράγματα μπορεί να προκύψουν από το shutdown, μπορούμε να ξεφορτωθούμε πολλά πράγματα που δεν θέλουμε και θα ήταν πράγματα των Δημοκρατικών», τόνισε ο Τραμπ.

Πρόκειται για μια έμμεση αναφορά στην πρόθεση του αμερικανού προέδρου να εκμεταλλευθεί την αναστολή της λειτουργίας κάποιων ομοσπονδιακών υπηρεσιών για να προχωρήσει σε απολύσεις χιλιάδων υπαλλήλων, καθώς επιδιώκει να αναδιαμορφώσει ριζικά την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με την αποχώρηση περίπου 300.000 εργαζομένων ως τον Δεκέμβριο.

Από την πλευρά τους οι Δημοκρατικοί καταγγέλλουν την έλλειψη διάθεσης διαπραγμάτευσης των Ρεπουμπλικανών.

«Δεν είναι θέμα εγωισμού», δήλωσε ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, σε συνέντευξη Τύπου.

«Γίνεται επειδή οι Αμερικανοί υποφέρουν από αυξημένα κόστη παντού – είτε πρόκειται για δασμούς, για την ενέργεια είτε για τα τρόφιμα», πρόσθεσε, καταγγέλλοντας και την «κατακόρυφη άνοδο» του κόστους των υγειονομικών υπηρεσιών και φαρμάκων.

Το θέμα που απασχολεί τον τομέα της κρατικής χρηματοδότησης είναι τα 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια για τη λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο ένα τέταρτο του συνολικού κρατικού προϋπολογισμού των επτά τρισ δολαρίων.

Το μεγαλύτερο μέρος του υπολοίπου διατίθεται σε προγράμματα υγείας και συνταξιοδότησης, καθώς και στην αποπληρωμή των τόκων του αυξανόμενου χρέους των 37,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αγνωστο πόσο θα διαρκέσει το shutdown ξεκίνησε διότι η Γερουσία δεν ενέκρινε έναν προσωρινό προϋπολογισμό, που θα συνέχιζε τη χρηματοδότηση του ομοσπονδιακού κράτους ως τις 21 Νοεμβρίου.

Οι Δημοκρατικοί ήταν αντίθετοι στο σχέδιο προσωρινού προϋπολογισμού που παρουσίασαν οι Ρεπουμπλικανοί διότι σε αυτό δεν περιλαμβανόταν η παράταση της υγειονομικής κάλυψης εκατομμυρίων Αμερικανών, κυρίως μέσω του προγράμματος Obamacare, η οποία πρόκειται να λήξει στο τέλος του έτους.

Οι Ρεπουμπλικανοί, που θέλουν να διακόψουν το Obamacare, επιμένουν ότι το συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει να συζητηθεί ξεχωριστά.

Αν και οι Ρεπουμπλικανοί έχουν την πλειοψηφία στη Γερουσία με 53 έδρες, ο κανονισμός του Σώματος προβλέπει ότι οποιοδήποτε κείμενο προϋπολογισμού πρέπει να εγκριθεί με 60 ψήφους σε σύνολο 100 και κατά συνέπεια χρειάζονται τουλάχιστον επτά ψήφους από τους Δημοκρατικούς.

Σε αυτή την περίπτωση μάλιστα, σημείωσε η Telegraph, χρειάζονταν οκτώ Δημοκρατικούς, καθώς ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Ραντ Πολ καταψήφισε τον προϋπολογισμό του Τραμπ.

Η τελική ψηφοφορία ήταν 55 υπέρ και 45 κατά. Τον Μάρτιο, όταν διαφάνηκε και πάλι το ενδεχόμενο shutdown, οι Ρεπουμπλικανοί αρνήθηκαν να συζητήσουν τις τεράστιες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες τις οποίες είχε αποφασίσει η κυβέρνηση Τραμπ.

Ωστόσο 10 Δημοκρατικοί γερουσιαστές, ανάμεσά τους και ο Σούμερ, ψήφισαν υπέρ του προσωρινού προϋπολογισμού προκειμένου να αποφύγουν την παράλυση του ομοσπονδιακού κράτους.

Η επιλογή τους τότε είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις μεταξύ των Δημοκρατικών, με πολλούς υποστηρικτές του κόμματος να τους κατηγορούν ότι υποχώρησαν μπροστά στον Τραμπ.

«Δεν είναι σαφές για πόσο καιρό οι Δημοκρατικοί θα επιμένουν σε αυτή την αδιέξοδη στάση, κάτι που καθιστά δύσκολο να προβλεφθεί η διάρκεια του shutdown», σχολίασε ο Ράσελ Βοτ διευθυντής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου σε επιστολή του προς στελέχη υπουργείων.

Παράλληλα ο Βοτ έδωσε εντολή στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες «να θέσουν σε εφαρμογή τα σχέδιά τους για μια συντεταγμένη αναστολή λειτουργίας».

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου εκτιμά ότι περίπου 750.000 ομοσπονδιακοί υπάλληλοι θα τεθούν σε αναγκαστική αργία, ενώ ενδέχεται να δημιουργηθούν προβλήματα στις πτήσεις, όπως και στην καταβολή κοινωνικών επιδομάτων. Εξάλλου, ανεξάρτητοι αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτό το shutdown μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από προηγούμενα, καθώς ο Τραμπ απειλεί να τιμωρήσει τους Δημοκρατικούς με περικοπές σε κυβερνητικά προγράμματα και με απολύσεις ομοσπονδιακών υπαλλήλων.

Από την πλευρά τους οι Δημοκρατικοί δέχονται πιέσεις από τους αγανακτισμένους ψηφοφόρους τους να πετύχουν μια νίκη ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026, οι οποίες θα καθορίσουν ποιο κόμμα θα ελέγχει το Κογκρέσο τα δύο τελευταία χρόνια της θητείας Τραμπ.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο, Ρόμπερτ Πέιπ, εκτίμησε ότι το ασυνήθιστα πολωμένο πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ, κυρίως μετά τη δολοφονία του Τσάρλι Κερκ, και η αυξανόμενη επιρροή των πιο ακραίων φωνών στο εσωτερικό των δύο κομμάτων, είναι πιθανό να καταστήσουν πιο δύσκολη την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.

Ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σικάγου, Ρόμπερτ Πέιπ, δήλωσε στο Reuters ότι το ασυνήθιστα πολωμένο πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ μετά τη δολοφονία του συντηρητικού ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ και η αυξανόμενη δύναμη των ακραίων πτερύγων και των δύο κομμάτων, θα μπορούσαν να δυσκολέψουν την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των ηγετών Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για την επαναλειτουργία της κυβέρνησης.

«Οι κανόνες της πολιτικής αλλάζουν ριζικά και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πού θα καταλήξει όλο αυτό», τόνισε ο Πέιπ, ο οποίος μελετά την πολιτική βία. «Κάθε πλευρά θα πρέπει να υποχωρήσει απέναντι σε δεκάδες εκατομμύρια πραγματικά επιθετικούς υποστηρικτές, τους δικούς τους ψηφοφόρους, κάτι που θα είναι πολύ δύσκολο για αυτούς», επισήμανε.

Τι σημαίνει shutdown

Το shutdown, δηλαδή η αναστολή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σημαίνει ότι όλες οι μη απαραίτητες λειτουργίες παγώνουν. Αυτό επηρεάζει τα πάντα, από την κοινωνική ασφάλιση και τις αεροπορικές μετακινήσεις μέχρι την πρόσβαση στα εθνικά πάρκα.

Οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες εξαρτώνται από την έγκριση του προϋπολογισμού από το Κογκρέσο, ώστε ο Πρόεδρος να υπογράψει τη νομοθεσία για το νέο οικονομικό έτος. Αν δεν εγκριθεί η χρηματοδότηση, οι υπηρεσίες αναγκάζονται να σταματήσουν τη λειτουργία τους, με αποτέλεσμα οι υπάλληλοι να μην εργάζονται και να μην πληρώνονται.

Η τρέχουσα αναστολή λειτουργίας διαφέρει από προηγούμενες, καθώς ο Τραμπ απείλησε να απολύσει περισσότερους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους σε περίπτωση μη ψήφισης της νομοθεσίας, χωρίς όμως η κυβέρνηση να διευκρινίζει ποιοι θα επηρεαστούν.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου, μέσω του διευθυντή Russ Vought, δήλωσε ότι θα αναζητηθούν «ευκαιρίες» για μείωση του μεγέθους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης».