οικονομία

Συγκεκριμένα, την ανιούσα έχουν πάρει οι τιμές στην αντλία το τελευταίο διάστημα, απότοκο και της πορείας των διεθνών τιμών πετρελαίου. Τις τελευταίες μέρες η άνοδος της διεθνούς τιμής ανά βαρέλι είναι στα 5 με 6 δολάρια. Σε εβδομαδιαία βάση η άνοδος είναι της τάξης του 6%, σε μηνιαία βάση άνω του 6,5% και σε ετήσια βάση πάνω από 18%. Έτσι η διεθνής τιμή του πετρελαίου μπρεντ κινείται πάνω από 86 δολάρια το βαρέλι.

Με βάση όσα ανέφερε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης Κώστας Σταμπολής στην ΕΡΤnews, στην εκπομπή Prime, “ οι διεθνείς τιμές αργού βρίσκονται σε έντονα ανοδική πορεία τις τελευταίες 10 ημέρες μετά από σχετική στασιμότητα από τις αρχές του έτους με αυξομειώσεις στην ζώνη των $ 75-$80 το βαρέλι. Σήμερα κινούνται πάνω από τα $ 85 το βαρέλι με προβλέψεις για άνοδο στα $ 90 μέχρι το καλοκαίρι” Όπως σημείωσε ο κ. Σταμπολής “κανονικά οι τιμές του αργού εδώ και μήνες έπρεπε να κινούνται πάνω από μια $ 100 το βαρέλι λόγω των δυο πολέμων σε Ουκρανία και Γάζα και αυξανόμενη αναταραχής στο Κέρας της Αφρικής και στην Υεμένη- Ερυθρά Θάλασσα. Αυτό δεν συμβαίνει για τον απλούστατο λόγο οτι υπάρχει υπεροπροσφορά από χώρες εκτός OPEC, κυρίως από τις ΗΠΑ, ( 20 εκατ.βαρ/ημερα), Καναδά,Μεξικό, Βραζιλία, Γουιάνα,Νορβηγία ενώ η Ρωσία, παρά τις αυστηρές κυρώσεις, έχει κατορθώσει μα κρατήσει την παραγωγή της σε σχεδόν σταθερά επίπεδα (στα 10.5 εκατ.βαρ/ημερα)” Επίσης ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ ανέφερε ότι το Ιράν, και σε σιωπηλή συνεννόηση με τις ΗΠΑ, έχει αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές του υποστηρίζοντας τον στόχο της κυβέρνησης Μπάιντεν για συγκράτηση της τιμής του αργού κοντά στο επίπεδο των $ 80 το βαρέλι.”

Η ζήτηση

Σε σχέση με τη διεθνή ζήτηση ο κ. Σταμπολής τόνισε ότι “παρατηρείται διαρκής αύξηση της ενεργειακής ,και ιδιαίτερα της πετρελαϊκής, ζήτησης παγκοσμίως. Από τα 101.8 εκατ.βαρ/ημερα το 2023 στα 103.3 εκατ.βαρ/ημερα το 2024 και στα 105.7 εκατ. το 2028. Μακροπρόθεσμα ο OPEC προβλέπει ότι η ζήτηση θα κορυφωθεί το 2045 στα 116 εκατ.βαρ/ημερα ενώ ο ΙΕΑ εκτιμά ότι στην κορύφωση θα φθάσουμε το 2028/2029 στα 106-107 εκατ.”

Η “αντλία”

Σε ό,τι αφορά την εσωτερική αγορά, ο πρόεδρος του ΙΕΝΕ ανέφερε ότι αυτή επηρεάζεται από την αύξηση των  χρηματοπιστωτικών επιβαρύνσεων, αλλά και τη αύξηση των περιθωρίων των διυλιστηρίων, λόγω της έλλειψης παραγωγικής δυνατότητας, απότοκο των μειωμένων επενδύσεων στον κλάδο, Έτσι τα περιθώρια έχουν αυξηθεί κατά 25% σε ευρωπαϊκό επίπεδο στα $ 20.69 το βαρέλι από $ 15.41 τον Ιανουάριο.

Στο πλαίσιο αυτό ανοδικά κινούνται οι τιμές στην αντλία. Όπως ανέφερε και πάλι στην ERTnews και στην εκπομπή Prime ο Νίκος Παπαγεωργίου Πρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων Αττικής καταγράφεται μια αύξηση της τάξης του 4% από τον Ιανουάριο στην αμόλυβδη και αναμένεται να περάσει άλλο ένα 2% στις τιμές. “Στις 18 Ιανουαρίου η τιμή της αμόλυβδης ήταν στα 1,85 ευρώ ανά λίτρο και πλέον έχει αυξηθεί  κατά 7 λεπτά, δηλαδή στο 1,92 ευρώ ανά λίτρο”.

Να σημειωθεί ότι περαιτέρω άνοδο στις τιμές της “αντλίας” βλέπει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) από την Παρασκευή, καθώς εκτιμά, όπως καταγράφει στον ιστότοπό της, με επιφύλαξη βέβαια, μια άνοδο στις παραδόσεις, που θα γίνουν από τις 19/3 στα πρατήρια. Έτσι, στα ήδη υψηλά επίπεδα τιμών, που βρίσκονται τα καύσιμα, αναμένεται να μπει και “νέο καπέλο”.

Πάντως, με βάση το Παρατηρητήριο του Υπ. Ανάπτυξης, η μέση τιμή της αμόλυβδης βενζίνης στην Αττική βρίσκεται στα  1,869 ευρώ το λίτρο, ενώ η μέση πανελλαδική είναι στα 1,905 ευρώ ανά λίτρο. Επίσης στην Αττική η μέση τιμή της αμόλυβδης 100 οκτανίων στο 2,07  ευρώ ανά λίτρο και το ντίζελ κίνησης στο  1,66 ευρώ ανά λίτρο.

Οι τιμές των καυσίμων στην περιφέρεια είναι υψηλότερες με την ακριβότερη αμόλυβδη να πωλείται στις Κυκλάδες όπου η μέση τιμή διαμορφώθηκε στο 2,13 ευρώ ανά λίτρο. Πάνω από 2 ευρώ και συγκεκριμένα στα 2,06 ευρώ ανά λίτρο παραμένει η μέση τιμή της αμόλυβδης στα Δωδεκάνησα, ενώ στα 2,2 ευρώ το λίτρο είναι η τιμή της αμόλυβδης 100 οκτανίων και στο 1,836 ευρώ ανά λίτρο η τιμή του πετρελαίου κίνησης. Η αμόλυβδη στις περισσότερες περιοχές κινείται πάνω από 1,9 ευρώ ανά λίτρο όπως για παράδειγμα στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Αρτας, Ευρυτανίας, Ζακύνθου, Ηλείας, Κεφαλονιάς, που είναι μία ανάσα από τα 2 ευρώ, Λευκάδας, Μεσσηνίας κ.α.

Πληθωρισμός

Στο μεταξύ Οριακή μείωση της τάξης του 0,1%, παρουσίασε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με τα επίσημα  στοιχεία της Eurostat διαμορφώθηκε στο 3,1% τον περασμένο Φεβρουάριο, έναντι 3,2% τον Ιανουάριο του 2024. Έναν χρόνο πριν (Φεβρουάριος 2023) ο πληθωρισμός ανερχόταν στο 6,5%.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο ετήσιος πληθωρισμός στην ευρωζώνη ήταν 2,6% τον Φεβρουάριο του 2024, από 2,8% τον Ιανουάριο του ίδιου έτους.

Η πρώτη εκτίμησή της Eurostar έκανε λόγο για ετήσια άνοδο κατά 3,2%. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν στο 2,9% το Φεβρουάριο

Ένα χρόνο νωρίτερα, το ποσοστό ήταν στο 8,5%. Ο ετήσιος πληθωρισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν 2,8% τον Φεβρουάριο του 2024, από 3,1% τον Ιανουάριο. Ένα χρόνο νωρίτερα, ο πληθωρισμός είχε «σκαρφαλώσει» στο 9,9%. Τα χαμηλότερα ποσοστά ετήσιου πληθωρισμού καταγράφηκαν στη Λετονία, τη Δανία (0,6%) και την Ιταλία (0,8%). Τα υψηλότερα ποσοστά σημειώθηκαν στη Ρουμανία (7,1%), στην Κροατία (4,8%) και στην Εσθονία (4,4%). Σε σύγκριση με τον Ιανουάριο, ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε σε 20 κράτη μέλη, παρέμεινε σταθερός σε πέντε και αυξήθηκε σε δύο.

Τον Φεβρουάριο, η υψηλότερη συμβολή στον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού της ευρωζώνης προήλθε από τις υπηρεσίες (+1,73 ποσοστιαίες μονάδες, π.μ.), ακολουθούμενες από τα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό (+0,79 π.μ.), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (+0,42 π.μ.) και την ενέργεια (-0,36 π.μ.).

Στροφή των καταναλωτών

Πάντως, με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (Private Label-PL) γεμίζουν το καλάθι τους οι Έλληνες καταναλωτές όσο η ακρίβεια σε βασικά προϊόντα επιμένει, μειώνοντας το κόστος των αγορών τους στο σούπερ μάρκετ. Όπως προκύπτει από ετήσια έρευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών με τηλεφωνική δημοσκόπηση σε επιστημονικά τυχαίο δείγμα 1880 νοικοκυριών τον Ιανουάριο 2024, πλέον τα PL αντιπροσωπεύουν το 36% του καλαθιού από 33% που ήταν πέρυσι.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο καθηγητής Γεώργιος Μπάλτας, ο οποίος συντόνισε την έρευνα, «πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό που καταγράψαμε ποτέ στα 19 έτη που κάνουμε την έρευνα στο Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το μερίδιο της ιδιωτικής ετικέτας στο καλάθι αγορών βρίσκεται πολύ άνω του 30% των κωδικών που μπαίνουν μέσα στο καλάθι του καταναλωτή, δηλαδή πολύ πάνω από τα 3 στα 10 προϊόντα που αγοράζονται είναι κωδικοί ιδιωτικής ετικέτας».

Την ίδια ώρα, συνεχίζουν σταθερά να κερδίζουν θέση στο καλάθι και τα ελληνικά προϊόντα. Σύμφωνα με τον κ. Μπάλτα, «οι προτιμήσεις των καταναλωτών για τα προϊόντα ελληνικής παραγωγής δεν επηρεάστηκαν από το αρνητικό κλίμα της περιόδου Αυτό δείχνει ότι η ελληνική παραγωγή δεν συνιστά ακριβότερη αγοραστική επιλογή και οι προτιμήσεις για αυτήν είναι διαχρονικά ανθεκτικές».

Το 81% των ερωτηθέντων απάντησε στο πλαίσιο της έρευνας ότι όταν βρίσκει στο σούπερ μάρκετ ελληνικά προϊόντα τα προτιμά από τα εισαγωγής. Ωστόσο, η ερώτηση αυτή αφορά την πρόθεση του καταναλωτή και φυσικά δεν ταυτίζεται με την τελική επιλογή του που επηρεάζεται από πολλαπλούς παράγοντες (διαθεσιμότητα, προσφορές, κτλ). Επιπρόσθετα, το 66% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει στροφή των καταναλωτών στα προϊόντα ελληνικής παραγωγής, το 89% δηλώνει ότι θέλουν να αναγράφεται στη συσκευασία ότι ένα προϊόν είναι ελληνικής παραγωγής, το 65% πιστεύει ότι τα ελληνικά προϊόντα έχουν καλύτερη ασφάλεια και ποιότητα, το 93% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα στηρίζει την παραγωγή της χώρας, το 83%πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα βοηθά στη μείωση της ανεργίας.

Από τα παραπάνω δεδομένα, φαίνεται να κυριαρχεί το καταναλωτικό κίνημα στήριξης του Made in Greece. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ορθολογική αντιμετώπιση του θέματος και η κατανόηση της σημασίας που έχει η στήριξη των εγχώριων προϊόντων για τη στήριξη της παραγωγής και των εργαζομένων. Πρόκειται για στάσεις ωριμότητας και συμπεριφορές αλληλεγγύης που έχουν πλέον εδραιωθεί στην ελληνική κοινωνία.