οικονομία

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αν είχαν αποφευχθεί οι περικοπές  ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και η αντίστοιχη ποσότητα ενέργειας διοχετευόταν για να περιορίσει την παραγωγή μονάδων αερίου και λιγνίτη θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί οι εκπομπές 211 χιλιάδων τόνων CO2, δηλαδή λίγο περισσότερο από τις συνολικές εκπομπές του πετρελαϊκού σταθμού στη Ν. Ρόδο για όλο τον χρόνο.

Συνολικά το 2024, σύμφωνα με τις σχετικές καθημερινές προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ, περικόπηκαν 860 GWh, φτάνοντας  στο 3.3% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ.

Πάντως η περσινή χρονιά χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι είχε το καθαρότερο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής από το 2013, με μέση ετήσια ένταση άνθρακα (269 γρ. CO2/kWh).  Η καθαρή ενέργεια, ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά, κάλυψε λίγο περισσότερο από τη μισή ζήτηση στην επικράτεια (50.5%). Μάλιστα με 28,751 GWh, η καθαρή ενέργεια  το 2024 ήταν η υψηλότερη της δεκαετίας, αυξημένη κατά 14.4% σε σχέση το 2023 (25,138 GWh). Ενώ ξεπέρασε κατά 311 GWh την ηλεκτροπαραγωγή από τα τρία ορυκτά καύσιμα μαζί (28,439 GWh).

Οι ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά) κυριάρχησαν στην κάλυψη της ζήτησης με μερίδιο 44.4%, ενώ τα μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 6.1%.

Όσον αφορά την εγκατεστημένη ισχύ από αιολικά και φωτοβολταϊκά, η πρόοδος συνεχίστηκε και το 2024. Μάλιστα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα του ΔΑΠΕΕΠ (Οκτώβριος 2024) και του ΔΕΔΔΗΕ (Αύγουστος 2024), η ισχύς που έχει εγκατασταθεί από φωτοβολταϊκά (8.93 GW) έχει ήδη ξεπεράσει τον στόχο του ΕΣΕΚ για το 2025 (8.5 GW). Τα αιολικά αναπτύχθηκαν με μικρότερο ρυθμό μεταξύ 2023-2024 (+2.4%), σε σχέση με το προηγούμενο έτος 2022-2023 (11.6%). Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ για το 2024, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών έως το 2024 έφτασε τα 5.355 GW.

Με βάση την ανάλυση το 2024, το ορυκτό αέριο με 21,343 GWh βρέθηκε στη δεύτερη θέση, απέχοντας μόλις 623 GWh από το ιστορικό υψηλό του 2021 (21,966 GWh). Αυξήθηκε κατά 35.9% σε σχέση με το 2023, μια πολύ ισχυρότερη αυξητική τάση σε σχέση με την αντίστοιχη των ΑΠΕ (+19.8%). Μάλιστα, η αύξηση αυτή ήρθε έπειτα από 2 έτη συνεχόμενης μείωσης.

Με 3,860 GWh, το πετρέλαιο στα μη διασυνδεδεμένα νησιά κατατάχθηκε στην τρίτη θέση, με μικρή σχετικά διαφορά από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (3,482 GWh) που βρέθηκαν στην τέταρτη θέση. Στην πέμπτη θέση με 3,236 GWh ακολούθησε ο λιγνίτης, σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό το 2024.

Σε σχέση με τη σχετική λίστα όσων ρυπαίνουν περισσότερο,  στην πρώτη πεντάδα των ρυπαντών βρέθηκαν 2 λιγνιτικές μονάδες και 3 μονάδες ορυκτού αερίου. 1ος ο Αγ. Δημήτριος, 2ος ο Άγιος Νικόλαος ΙΙ , 3η η Πτολεμαΐδα 5, 4η η Μεγαλόπολη V και 5ο το Λαύριο IV-V.

Πάντως, η ΔΕΗ σημείωσε πρόοδο το 2024 μειώνοντας τις εκπομπές τις κατά 10.9% σε σχέση με το 2023. Ωστόσο, βρέθηκε εκτός της τροχιάς επίτευξης του στόχου μείωσης των εκπομπών το 2026 κατά 75% σε σχέση με το 2019, υπερβαίνοντας τον προϋπολογισμό άνθρακα του 2024 (9.61 εκ. τόνοι) κατά 0.6 εκ. τόνους.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι  η μεγάλη αύξηση του ορυκτού αερίου (+5,641 GWh) και δευτερευόντως των ΑΠΕ (+4,177 GWh), καθώς και η πολύ μικρότερη αύξηση του πετρελαίου (+202 GWh) το 2024 συγκριτικά με το 2023, αντιστάθμισαν την κατακόρυφη πτώση των καθαρών εισαγωγών (-5,219 GWh), τη σημαντική αύξηση της ζήτησης (+2,960 GWh), την περαιτέρω συρρίκνωση της λιγνιτικής παραγωγής (-1,277 GWh) και τη μικρή μείωση των μεγάλων υδροηλεκτρικών (-565 GWh).

Οι αντίστοιχες ποσοστιαίες μεταβολές το 2024, σε σχέση με το 2023, ήταν:

• Λιγνίτης: -28.3%
• Ορυκτό αέριο: +35.9%
• ΑΠΕ: +19.8%
• Μεγάλα υδροηλεκτρικά: -14%
• Καθαρές εισαγωγές: -106.3%
• Πετρέλαιο: +5.5%
• Ζήτηση: +5.5%