επικαιρότητα

Σύμφωνα με τους συντάκτες του εν λόγω κεφαλαίου, η εμφάνιση του πληθωρισμού, ο οποίος από τα μέσα του 2021 και μετά καλπάζει, κυρίως εξαιτίας της υπέρμετρης αύξησης των τιμών ενέργειας, που προκλήθηκε αρχικά λόγω της διεθνούς ενεργειακής κρίσης και επιδεινώθηκε λόγω των δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων, έχει δημιουργήσει νέες δυσκολίες, αβεβαιότητες και προκλήσεις.

Για τις επιχειρήσεις οι ανατιμήσεις, ιδίως στις τιμές ενέργειας, προκάλεσαν σοβαρή άνοδο του κόστους λειτουργίας τους. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Φεβρουάριος 2024), σχεδόν 9 στις 10 επιχειρήσεις (87,8%) δήλωσαν ότι το κόστος λειτουργίας τους αυξήθηκε τα τελευταία 2 έτη. Μεσοσταθμικά, για αυτές τις επιχειρήσεις το κόστος λειτουργίας αυξήθηκε κατά 35%.

Τομεακά, το λειτουργικό κόστος των εμπορικών επιχειρήσεων αυξήθηκε μεσοσταθμικά κατά 34,6%, στη μεταποίηση κατά 39,2% και στις υπηρεσίες κατά 33,1%. Τέλος, στις επιχειρήσεις εστίασης το λειτουργικό κόστος αυξήθηκε μεσοσταθμικά κατά 46%.

Με βάση όσα αναφέρει, επίσης, η Έκθεση παραπέμποντας ι στην προηγούμενη έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ (2022), στην Ελλάδα παρατηρήθηκε εκρηκτική άνοδος των τιμών στην ενέργεια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην Ενέργεια είχε αυξηθεί κατά 41% το 2022 και στη συνέχεια, ακολουθώντας την αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών, μειώθηκε κατά -13,4% το 2023.

▶Οι μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρήθηκαν στις τιμές του φυσικού αερίου (-52,9% τον Δεκέμβριο του 2023 σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022 και άλλο -16,6% έως τον Μάιο του 2024).

▶Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος παρέμεινε στάσιμη εντός του 2023 (-0,1%) και υπήρξε αποκλιμάκωση της τάξης του -10,1% έως τον Μάιο του 2024.

▶Σε αντίθεση με τις τιμές του φυσικού αερίου, η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκε κατά 13,7% τον Δεκέμβριο του 2023 σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022 και άλλο 2,9% έως τον Μάιο του 2024. Αντίστοιχα, αυξήθηκαν και οι τιμές των λοιπών στερεών καυσίμων (9,2% τον Δεκέμβριο του 2023 σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022).

Οι αυξήσεις

Όπως αναφέρεται, ο αριθμός των επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές των αγαθών/ υπηρεσιών τους υποχώρησε το 2023, παραμένοντας, ωστόσο, σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Το ιδιαίτερα αυξημένο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, όπως είναι επόμενο, οδήγησε την πλειονότητα των επιχειρήσεων σε αύξηση των τιμών αγαθών-υπηρεσιών.

Με βάση τα ευρήματα των ερευνών του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, μετά το ιστορικό ρεκόρ του 59,2% των επιχειρήσεων που είχε δηλώσει ότι αύξησε τις τιμές του το πρώτο εξάμηνο του 2022, το ποσοστό αυτό υποχώρησε το δεύτερο εξάμηνο του 2022 στο 49,1% και περαιτέρω στο 43,3% και 33,2% το πρώτο εξάμηνο και το δεύτερο εξάμηνο του 2023, αντίστοιχα.

Το ποσοστό των επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές τους το δεύτερο εξάμηνο του 2023, αν και είναι μειωμένο σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες έρευνες, παραμένει εξαιρετικά υψηλό.

Επιπλέον, και με βάση τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, μεσοσταθμικά, το δεύτερο εξάμηνο του 2023, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αύξησαν τις τιμές τους κατά 3,9%, το οποίο υποδηλώνει ότι έχουν απορροφήσει ένα σημαντικό μέρος του αυξημένου κόστους λειτουργίας τους.

Επιπλέον και σύμφωνα με τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Φεβρουάριος 2024), σε τομεακό επίπεδο είχαμε σαφώς μικρότερα ποσοστά επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές τους στους τομείς των υπηρεσιών (26,4%) και της μεταποίησης (32,4%), σε σχέση με τις εμπορικές επιχειρήσεις (40,7%).

Τέλος, αν και με χαμηλότερο ρυθμό, το πληθωριστικό κύμα είχε διαφανεί πως θα συνεχιζόταν και το πρώτο εξάμηνο του 2024, καθώς το 24,7% των επιχειρήσεων είχε δηλώσει ότι σκοπεύει να αυξήσει τις τιμές του, έναντι μόλις 3% που είχε δηλώσει ότι θα τις μειώσει.