διεθνή

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο «The Observer», ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας, που ασκεί αδίστακτα την εξουσία στη χώρα εδώ και 20 χρόνια, είχε καλλιεργήσει προσεκτικά την εικόνα ενός σκληρού και άφθαρτου ηγέτη, όπως ξαφνικά μοιάζει «εύθραυστος».

Το γκρέμισμα του άφθαρτου ηγέτη

Οι υπουργοί επιμένουν ότι η ασθένειά του Ερντογάν -είχε υποβληθεί στο παρελθόν σε χειρουργική επέμβαση στο έντερο- δεν είναι κάτι σοβαρότερο από γρίπη του στομάχου. Ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε κανονικά στην προεκλογική μάχη το Σάββατο (29/4).

Όποια και αν είναι η αλήθεια, το επεισόδιο έχει προστεθεί στην αυξανόμενη αίσθηση ότι μια αυταρχική φιγούρα που έχει φτάσει να κυριαρχεί σχεδόν σε κάθε πτυχή της τουρκικής ζωής, υπαγορεύοντας προσωπικά την εσωτερική πολιτική, την πολιτική ασφάλειας και την εξωτερική πολιτική, οφείλει να λογοδοτήσει, και ότι ήρθε η ώρα για μια αλλαγή.

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν, ασυνήθιστα, υπολείπεται ελαφρώς στις δημοσκοπήσεις έναντι του προεδρικού του αντιπάλου, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, επικεφαλής του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και ηγέτη μιας εξακομματικής συμμαχίας της αντιπολίτευσης, είναι ένα σημάδι ότι το πολιτικό έδαφος μπορεί να μετατοπίζεται. Αναλυτές εκτιμούν ότι το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν και οι υπερεθνικιστές σύμμαχοί του ενδέχεται επίσης να χάσουν τον έλεγχο του κοινοβουλίου, μετά τις προηγούμενες, σημαντικές ήττες στις τοπικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα.

Τα «κόκκινα ποτάμια» των υποψηφίων σε Σμύρνη και Άγκυρα

Υπενθυμίζεται, ότι ένα τεράστιο «κόκκινο ποτάμι», περίπου 1,5 εκατομμυρίων ανθρώπων συμμετείχε στην προεκλογική συγκέντρωση της κυριακης του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στη Σμύρνη. Ο επικεφαλής της αντιπολιτευόμενης συμμαχίας, τόνισε χαρακτηριστικά κατά την ολοκλήρωση της προεκλογικής του ομιλίας: «Αυτές οι εκλογές είναι οι εκλογές που θα φέρουν τη δημοκρατία στην Τουρκία».

Την απάντηση του έδωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την Άγκυρα, με ένα αντίστοιχο «κόκκινο ποτάμι», καθώς δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην προεκλογική συγκέντρωση του Τούρκου προέδρου. Ο Ερντογάν απάντησε χαρακτηριστικά στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου: «Ξέρετε ποιος είναι ο πιο σημαντικός οικοδεσπότης του ψέματος; Ο κ. Κεμάλ. Αν θέλετε να κάνετε μάθημα ψεύδους, απευθυνθείτε στο γραφείο του κ. Κεμάλ. Το γνωρίζει πολύ καλά».

Το φιλοκουρδικό κόμμα στηρίζει Κιλιτσντάρογλου

Μια άλλη δυνητικά καθοριστική για τις τουρκικές εκλογές μετατόπιση, ήρθε την Παρασκευή (28/4), όταν το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), του οποίου ηγέτης είναι ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, θα στηρίξει την συμμαχία του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στις εκλογές της 14ης Μαΐου. Οπως αναφέρει ο «The Observer», οι Κούρδοι είναι ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της χώρας, καθώς αντιπροσωπεύουν περίπου το 1/5 των 85 εκατομμυρίων κατοίκων της Τουρκίας. Στις προηγούμενες εκλογές το HDP το οποίο ο Ερντογάν προσπαθεί να απαγορεύσει προσέλκυσε περίπου το 10% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο.

«Αγκάθι» η οικονομία, οι σεισμοί και ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας του Ερντογάν

Στα βασικά θέματα των εκλογών περιλαμβάνεται η οικονομία. Ο εξαιρετικά υψηλός πληθωρισμός και η κρίση του κόστους ζωής κατηγορούνται ευρέως για την κακοδιαχείριση του Ερντογάν. Τέτοια προβλήματα, που επηρεάζουν τους πάντες, θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την αγροτική βάση στην οποία παραδοσιακά βασίζεται το κυβερνών κόμμα. Η αντιληπτή ανεπαρκής κυβερνητική αντίδραση στους σεισμούς του Φεβρουαρίου, οι οποίοι στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους, και η οργή για τις διεφθαρμένες οικοδομικές πρακτικές που παραβλέπονται από το κράτος, θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν πολλούς ψηφοφόρους.

Ωστόσο, αυτές οι εκλογές έχουν επίσης να κάνουν με την κληρονομιά και την ιστορία, οι οποίες φαίνεται να προλαβαίνουν τον ισχυρότερο Τούρκο ηγέτη μετά τον Κεμάλ Ατατούρκ. Οι συνταγματικές αλλαγές που προώθησε ο Ερντογάν, δίνοντάς του σαρωτικές εκτελεστικές εξουσίες, σημαίνουν ότι θεωρείται πρωτίστως και προσωπικά υπεύθυνος για τα προβλήματα της χώρας. Οι επιθετικές προσπάθειές του να φιμώσει τους ανεξάρτητους επικριτές και τα μέσα ενημέρωσης δεν έχουν αποτρέψει την αυξανόμενη αντίδραση της κοινής γνώμης.

«Μπούμερανγκ» η ισλαμοποίηση της Τουρκίας -Ο Ερντογάν εξοργίζει τους συμμάχους του

Η επιμονή του Ερντογάν, που πηγάζει από τις ισλαμικές του πεποιθήσεις, ότι ο κύριος ρόλος της γυναίκας πρέπει να είναι η ανατροφή των παιδιών και η φροντίδα του σπιτιού, απειλεί να αποξενώσει τους νεότερους ψηφοφόρους, καθώς και τις μεγαλύτερες, πιο συντηρητικές γυναίκες που προηγουμένως χαιρέτισαν την άρση της απαγόρευσης της μαντίλας, αλλά δυσανασχετούν με τη διδακτική συμπεριφορά του. Περίπου 20.000 τζαμιά έχουν χτιστεί στην Τουρκία από τότε που ανέλαβε την εξουσία, μέρος της προσπάθειάς του να «ισλαμοποιήσει» την κοινωνία και να ανατρέψει την κοσμική κληρονομιά του Ατατούρκ. Αυτό, επίσης, μπορεί τώρα να γυρίσει «μπούμερανγκ».

Παράλληλα όπως αναφέρει το ίδιο μέσο, συνεχίζεται η τροφοδότηση της αντιπάθειας κατά των Κούρδων από τις μνήμες μιας βίαιης καταστολής της κυβέρνησης που ξεκίνησε το 2015, η οποία φαινομενικά είχε στόχο, τους υποστηρικτές του αυτονομιστικού Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, που έχει απαγορευτεί ως τρομοκρατική οργάνωση. Από τότε, χιλιάδες ακτιβιστές φυλακίστηκαν και εκλεγμένοι Κούρδοι δήμαρχοι καθαιρέθηκαν. Ούτε οι ομάδες πολιτών, οι δικαστές, οι δημοσιογράφοι και οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν ξεχάσει τις εκκαθαρίσεις και τις μαζικές συλλήψεις που ακολούθησαν το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα το 2016 στην Τουρκία.

Τέλος, στην διεθνή σκηνή, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει συχνά εξοργίσει τους φίλους και τους συμμάχους της Τουρκίας, με τις επεμβάσεις του στη Συρία και το Ιράκ, το φλερτ με έναν άλλο αυταρχικό ηγέτη, τον Βλαντίμιρ Πούτιν και πιο πρόσφατα, το de facto βέτο που άσκησε στο αίτημα της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά το ίδιο μέσο, οι ξένες κυβερνήσεις δεν έχουν δικαίωμα ψήφου για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία, αλλά ο τουρκικός λαός έχει, και ήρθε η ώρα για μια αλλαγή μετά από καιρό.

Λιγότερες γυναίκες αναμένεται να ψηφίσουν Ερντογάν

Μέχρι να φθάσουμε στην πραγματική ισότητα γυναικών και ανδρών στην Τουρκία ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, πιστεύουν πολλοί Τούρκοι, χαρακτηρίζοντας καταπιεστική την απόφαση των αρχών να απαγορεύσουν τις διαδηλώσεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα των Γυναικών.

Πολλές Τουρκάλες θεωρούν ότι βρίσκονται εγκλωβισμένες μεταξύ θρησκείας και πατριαρχίας και εκφράζουν φόβους ότι η κατάσταση για τις γυναίκες στην Τουρκία θα μπορούσε να χειροτερέψει ακόμα περισσότερο, αν στις εκλογές ενισχυθούν συντηρητικές δυνάμεις.

«Σε αυτή τη χώρα, οι γυναίκες ζουν υπό ασφυκτικό έλεγχο», λέει η 20χρονη Ντεφνέ στον ανταποκριτή της Γερμανικής Ραδιοφωνίας (ARD) στην Κωνσταντινούπολη.

Γεγονός είναι ότι τα δικαιώματα των γυναικών βρίσκονται σε υποχώρηση. Ενδεικτικές  η αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών, αλλά και η ποινικοποίηση της κοινότητας ΛΟΑΚΤΙ, τα μέλη της οποίας ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού αποκαλεί τρομοκράτες.

Έρευνα του σοσιαλδημοκρατικού ιδρύματος SODEV, με την υποστήριξη του γερμανικού πολιτικού ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ στην Τουρκία, καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα, εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας Γιασεμίν Άχι:

«Το 60% των γυναικών στην Τουρκία δηλώνουν μάλλον δυστυχισμένες με τη ζωή τους στη χώρα».

Λιγότερες γυναίκες αναμένεται να ψηφίσουν Ερντογάν

Την ίδια ώρα το 80% των γυναικών δεν νιώθουν ασφαλείς όταν κυκλοφορούν νύχτα στους δρόμους.

Τρεις στις τέσσερεις αναφέρουν ως σημαντικότερα προβλήματα τη σεξουαλική παρενόχληση και τη βία κατά των γυναικών.

Σε πολλές περιπτώσεις οι δράστες είτε μένουν ατιμώρητοι, είτε την «γλιτώνουν» με ελαφριές ποινές.

Παρά το γεγονός ότι ούτε η αντιπολιτευτική συμμαχία υπό τον Κιλιτσντάρογλου δεν δεσμεύεται για επιστροφή της Τουρκίας στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, υποχωρώντας έτσι στις πιέσεις των συντηρητικών δυνάμεων, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι γυναίκες προτιμούν να στηρίξουν την αντιπολίτευση παρά το AKP του προέδρου Ερντογάν.

Όπως λέει η Γιασεμίν Άχι: «Το 2018 το 38,3% των γυναικών ψήφισε AKP, ενώ στις επικείμενες εκλογές το ποσοστό αναμένεται να συρρικνωθεί γύρω στο 26%».

Ας σημειωθεί ότι στην Τουρκία ο μισός πληθυσμός αποτελείται από γυναίκες. Κατά συνέπεια η ψήφος τους ενδέχεται να αποδειχθεί καθοριστική για την έκβαση των εκλογών.

«Οι προσδοκίες των γυναικών από την πολιτική έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια», δηλώνει η επικεφαλής της έρευνας του ιδρύματος SODEV.