διεθνή

Οι τρεις κύριες κεντρώες πολιτικές ομάδες συμφώνησαν επίσης στον διορισμό του Πορτογάλου πρώην πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα ως Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Πρωθυπουργού της Εσθονίας Κάγια Κάλλας ως επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, ανέφεραν οι πηγές.

Οι έξι διαπραγματευτές είναι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ (για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (για τους σοσιαλιστές) και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε (για τους φιλελεύθερους).

Ένας από τους αξιωματούχους, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είπε στο Politico ότι η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της που δεν συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις. Παρ' όλα αυτά, η Ιταλία αναμένεται να λάβει ένα πολύ σημαντικό χαρτοφυλάκιο στην επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ωστόσο, η Ιταλία είναι πιθανό να λάβει ένα υψηλόβαθμο χαρτοφυλάκιο στην επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο ίδιος αξιωματούχος δήλωσε: «Τώρα που συμφωνούν, αυτό (θα πρέπει να περάσει) εύκολα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Η συμφωνία, που αρχικά μετέδωσε η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung και το dpa newswire, επετεύχθη από διαπραγματευτές των πολιτικών ομάδων της κεντροδεξιάς, της κεντροαριστεράς και των φιλελεύθερων ευρωπαϊκών κομμάτων.

Οι Φον ντερ Λάιεν, Κόστα και Κάλλας αναμενόταν ευρέως να αναλάβουν τις τρεις κορυφαίες θέσεις, αλλά οι ηγέτες κρατών της ΕΕ δεν ανακοίνωσαν κάποια συμφωνία όταν συναντήθηκαν για δείπνο την περασμένη εβδομάδα.

Με την υποστήριξη των τριών μεγάλων κομματικών ομάδων, η συμφωνία είναι πλέον πιθανό να επιβεβαιωθεί γρήγορα όταν οι εθνικοί ηγέτες συναντηθούν ξανά στις Βρυξέλλες την Πέμπτη και την Παρασκευή.

Το επόμενο βήμα θα είναι η συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, κατά την οποία τα τρία πρόσωπα θα παρουσιαστούν στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, για την έγκρισή τους.

Ωστόσο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -μετά την είδηση που έγινε γνωστή σήμερα- ότι η συμφωνία που έκανε το ΕΛΚ «με τους αριστερούς και τους φιλελεύθερους είναι αντίθετη με όλα όσα βασίστηκε η ΕΕ. Αντί για ενσωμάτωση, σπέρνει τους σπόρους της διαίρεσης. Οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ θα πρέπει να εκπροσωπούν κάθε κράτος μέλος, όχι μόνο τους αριστερούς και τους φιλελεύθερους!».

Η απόφαση λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία, πράγμα που σημαίνει ότι τα εθνικά βέτο δεν ισχύουν. Παρόλα αυτά, το βάρος της Μελόνι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα μπορούσε να αποτελέσει παράγοντα στις κατ' ιδίαν διαπραγματεύσεις της Πέμπτης και να επηρεάσει την τελική ανακοίνωση.

Εάν τελικά διοριστούν, η Φον Ντερ Λάιεν και η Κάλλας θα πρέπει ακόμη να υποβληθούν σε ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ ο Κόστα, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, θα εκλεγεί απευθείας από τους πρώην ομολόγους του.

Σε μια άτυπη συνάντηση την περασμένη εβδομάδα, το ΕΛΚ αιφνιδίασε τους Σοσιαλιστές όταν απαίτησε να έχει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά την ολοκλήρωση της θητείας του Κόστα για δυόμισι χρόνια. Το Euronews αντιλαμβάνεται ότι η απαίτηση αυτή έχει πλέον αποσυρθεί από το τραπέζι, ανοίγοντας το δρόμο στον Πορτογάλο σοσιαλιστή να διοικήσει το θεσμό για πέντε χρόνια.

Τι σημαίνει για την Ελλάδα

Αναφορικά με την κ. Φον ντερ Λάιεν, η υποψηφιότητά της είχε γίνει πολύ ισχυρή από τη στιγμή που η πολιτική «οικογένειά» της, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), ήταν η πρώτη δύναμη στις ευρωεκλογές συγκεντρώνοντας 190 έδρες επί συνόλου 720. Η παράδοση θέλει κατά κανόνα το πρώτο κόμμα στην Ε.Ε. να «στέλνει» πρόεδρο στην Κομισιόν. Η απερχόμενη πρόεδρος θεωρείται πετυχημένη έχοντας να επιδείξει σωρεία πρωτοβουλιών,  ιδιαίτερα σε μια περίοδο συνεχών κρίσεων, που άρχισαν με την πανδημία και συνεχίστηκαν ως γεωπολιτικές και οικονομικές.

Υπενθυμίζεται ότι την κ. Φον ντερ Λάιεν είχαν προτείνει επίσημα από την πλευρά του ΕΛΚ, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης και της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ, οι οποίοι ηγήθηκαν και χθες των συζητήσεων στη σύνοδο για την επίτευξη συναίνεσης των Ευρωπαίων ηγετών για την ανανέωση της θητείας της.

Για το δεύτερο σημαντικότερο πόστο προορίζεται ένας δοκιμασμένος πολιτικός, ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα, που προέρχεται από την ευρύτερη φιλοευρωπαϊκή Αριστερά. Ο κ. Κόστα διετέλεσε πρωθυπουργός στη χώρα του από το 2015 μέχρι το 2024, την έβγαλε επιτυχώς από τα μνημόνια και σήμερα η Πορτογαλία μαζί με την Ελλάδα εμφανίζουν από τις καλύτερες δημοσιονομικές επιδόσεις στην Ε.Ε. Η υποψηφιότητα αυτή υποστηρίχθηκε από τους Σοσιαλιστές, τη δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στην Ευρώπη μετά το ΕΛΚ.

Φον ντερ Λάιεν και Κόστα αποτελούν δύο πολύ θετικές εξελίξεις για τη χώρα μας, η Γερμανίδα πρόεδρος της Επιτροπής μάς βοήθησε πολύ τα τελευταία χρόνια ανταποκρινόμενη σε όλα σχεδόν τα επιμέρους ελληνικά αιτήματα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η Ελλάδα έχει τις μεγαλύτερες κατά κεφαλήν χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ οι προτάσεις για την κατανομή έγιναν από την Κομισιόν. Πόστο-κλειδί είναι και η θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αφού προετοιμάζει όλες τις αποφάσεις των ηγετών και ο κ. Κόστα προέρχεται από μια χώρα που μοιάζει με τη δική μας και γνωρίζει πολύ καλά τι χρειαζόμαστε.

Καλή επιλογή και της Κάγια Κάλλας, για τη θέση της ύπατης εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική, πρωθυπουργός σήμερα στη χώρα της, έχοντας διατελέσει και ευρωβουλευτής. Προέρχεται από τους Ευρωπαίους φιλελεύθερους, την τρίτη μεγαλύτερη πολιτική «οικογένεια» στην Ευρωβουλή. Το γεγονός ότι προέρχεται από μια μικρή χώρα, που απειλείται διαχρονικά από τη Ρωσία, έχει πολλές ομοιότητες και με τις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, όσον αφορά τις κατά καιρούς απειλές της Τουρκίας. Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής συντονίζει στην ουσία τις σχέσεις της Ε.Ε. με τις τρίτες χώρες.