διεθνή

Οι Πούτιν και ο Τραμπ είχαν τηλεφωνική συνδιάλεξη που κράτησε πάνω από μία ώρα χθες, Τετάρτη, με τις ραγδαίες εξελίξεις να αποκαλύπτουν το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι και είναι μια πρόκληση για την οποία, αυτή τη στιγμή, είναι σε μεγάλο βαθμό απροετοίμαστοι.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο, η Ρωσία έχει σημαντικό πλεονέκτημα ανθρώπινου δυναμικού έναντι της Ευρώπης και η πολεμική της οικονομία μπορεί να παράγει οβίδες και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό σε ρυθμό που υπερβαίνει τις ανάγκες του στρατού στην πρώτη γραμμή στην Ουκρανία.

Το Bloomberg Economics εξέτασε το κόστος της υποστήριξης της Ουκρανίας μέσω πιθανών διαπραγματεύσεων, της ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Ουκρανίας και της ενίσχυσης της άμυνας τόσο της ίδιας, όσο και της Ευρώπης.

Η ανασυγκρότηση του στρατού της Ουκρανίας θα μπορούσε να κοστίσει περίπου 175 δισ. δολάρια σε 10 χρόνια, ανάλογα με την κατάσταση των δυνάμεών της όταν επιτευχθεί μια διευθέτηση και πόση περιοχή θα χρειαστεί να υπερασπιστεί. Μια ειρηνευτική δύναμη 40.000 ανδρών θα κόστιζε περίπου 30 δισ. δολάρια για το ίδιο χρονικό διάστημα, αν και ο Ζελένσκι λέει ότι θα χρειαστούν πολύ περισσότερα στρατεύματα.

Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων θα μπορούσε να διατεθεί για την ενίσχυση του στρατού των μελών της ΕΕ και την ώθηση του συνολικού αμυντικού προϋπολογισμού προς το 3,5% περίπου του ΑΕΠ, σύμφωνα με τις τελευταίες συζητήσεις στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Η πρόσθετη χρηματοδότηση θα αφορούσε αποθέματα πυροβολικού, αεράμυνες και πυραυλικά συστήματα. Θα ενισχύσει τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, θα προετοιμάσει τις δυνάμεις της ΕΕ για γρήγορη ανάπτυξη και θα οδηγήσει σε μια τεράστια επέκταση στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Εάν χρηματοδοτηθούν αυτές οι δαπάνες από χρέος, θα προσθέσει επιπλέον 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια στις δανειακές ανάγκες των πέντε μεγαλύτερων ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ κατά την επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το Bloomberg Economics.

Για να κινητοποιήσουν πόρους στην απαιτούμενη κλίμακα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα χρειαστεί να επανεξετάσουν ριζικά τον τρόπο δομής των προϋπολογισμών τους, να συνεργαστούν με στελέχη για να ανασχεδιάσουν τις αμυντικές τους βιομηχανίες και, σχεδόν σίγουρα, να συμφωνήσουν στην κοινή έκδοση χρέους.

Αυτό θα απαιτήσει ένα επίπεδο πολιτικής βούλησης, διορατικής σκέψης και θυσίας που πολλά μέλη της ΕΕ έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής να επιδείξουν, ιδιαίτερα στη δυτική Ευρώπη, όπου ορισμένοι εξακολουθούν να βλέπουν τον πόλεμο ως ένα μακρινό πρόβλημα.

Βερολίνο, Ρώμη και Παρίσι έχουν επίσης αντισταθεί στις προσπάθειες κατάσχεσης περίπου 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ώστε να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για να βοηθήσουν την Ουκρανία.

Με βάση τα παραπάνω έρχονται δύσκολες επιλογές σχετικά με τις δαπάνες για την υγεία, την εκπαίδευση και την πρόνοια. Και αυτές οι αποφάσεις θα ληφθούν σε ένα πλαίσιο λαϊκής αναταραχής.

Στα «κάγκελα» η Ουκρανία και η Ευρώπη

Ήδη στην Ευρώπη πληθαίνουν οι αντιδράσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία.

Χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ διαμηνύουν ότι η Ουκρανία και η Ευρώπη δεν πρέπει να αποκόπτονται από οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου. Το θέμα απασχόλησε σήμερα και την συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ.

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ τόνισε ότι οι προσπάθειες του Τραμπ να επιδιώξει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν «σίγουρα δεν αποτελούν προδοσία» του Κιέβου.

Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις επέμειναν ότι το Κίεβο και άλλες χώρες της ηπείρου πρέπει να έχουν θέση στο τραπέζι των όποιων μελλοντικών διαπραγματεύσεων. «Δεν υπάρχει καμία προδοσία εκεί. Υπάρχει αναγνώριση ότι όλος ο κόσμος και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επενδύσει και ενδιαφέρονται για την ειρήνη», δήλωσε ο Χέγκσεθ πριν από τη συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ. «Αυτό θα απαιτήσει και από τις δύο πλευρές να αναγνωρίσουν πράγματα που δεν θέλουν».

Ο Πιτ Χέγκσεθ έχει θέσει μια σειρά από προσδοκίες από την Ουάσινγκτον για να σταματήσει η σύγκρουση, λέγοντας ότι δεν είναι ρεαλιστικό για την Ουκρανία να ανακτήσει όλα τα εδάφη της ή να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Είπε επίσης ότι η Ευρώπη πρέπει τώρα να αρχίσει να παρέχει το «συντριπτικό μερίδιο» της βοήθειας προς την Ουκρανία και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα αναπτύξουν στρατεύματα ως εγγύηση ασφαλείας στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε χθες  ότι η Ουκρανία δεν θα δεχθεί οποιεσδήποτε διμερείς συμφωνίες για το μέλλον της που θα επιτευχθούν από την Μόσχα και την Ουάσιγκτον απουσία της και κάλεσε την Ευρώπη να πάρει θέση στο διαπραγματευτικό τραπέζι για τον τερματισμό του πολέμου.

«Σήμερα είναι σημαντικό να μην πάνε όλα σύμφωνα με το σχέδιο του (Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν, στο οποίο θέλει να κάνει τα πάντα για να γίνουν οι διαπραγματεύσεις διμερείς (με τις ΗΠΑ)», δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους.

Ο Ζελένσκι σχολίασε την συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και είπε ότι δεν θεωρεί το τηλεφώνημα του στον Βλαντίμιρ Πούτιν αντανάκλαση των προτεραιοτήτων της αμερικανικής κυβέρνησης, αλλά παραδέχθηκε ότι για τον ίδιο αυτό δεν ήταν ευχάριστο.

«Είμαστε ισχυροί», δήλωσε χθες ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Ρούστεμ Ουμέροφ πριν από μια σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. «Το μήνυμα τώρα είναι ότι συνεχίζουμε. Είμαστε ισχυροί, είμαστε ικανοί», είπε ο Ουμέροφ.

Η Ουκρανία και η Ευρώπη δεν πρέπει να αποκλεισθούν από τις μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία, δηλώνει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Monde ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Αντριι Σιμπίχα.

«Τίποτε δεν μπορεί να συζητηθεί για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία», λέει. Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ παραμένει ο φθηνότερος τρόπος ώστε η δυτική συμμαχία να εγγυηθεί την ασφάλεια της χώρας, δηλώνει ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών. Δεν πρέπει να υπάρξει συμβιβασμός που θα θίξει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας, προσθέτει.

«Θέλουμε μία πλήρη συμφωνία. Εξυπηρετεί τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Με την ηγεσία Τραμπ, με μία ισχυρή ευρωπαϊκή δέσμευση και ευρωπαϊκή ενότητα έχουμε την ευκαιρία να δώσουμε νέα ώθηση στην διαδικασία αυτή. Αλλά, καθ’ όσον γνωρίζω, οι Αμερικανοί σύμμαχοί μας δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τα σχέδιά τους», προσθέτει. «Όλοι οι σύμμαχοί μας έχουν πει ότι η πορεία της Ουκρανίας προς το ΝΑΤΟ είναι μη αναστρέψιμη. Η προοπτική αυτή είναι εγγεγραμμένη στο σύνταγμά μας. Αποτελεί στρατηγικό μας συμφέρον».

Ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, αντέδρασε λέγοντας ότι είναι «λυπηρό» το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον έκανε «παραχωρήσεις» στη Ρωσία πριν καν αρχίσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες. «Κατά την άποψή μου, θα ήταν καλύτερο να μιλήσουμε για πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ή για πιθανές απώλειες εδαφών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Πιστόριους.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε δήλωσε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να συμμετέχει στις συζητήσεις για το μέλλον της, αλλά υποβάθμισε τις ανησυχίες ότι οι Ευρωπαίοι και το Κίεβο παραγκωνίζονται από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Ρούτε, ο οποίος προήδρευε της συνεδρίασης της Πέμπτης, είπε ότι όποια συμφωνία και αν επιτευχθεί μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, είναι ζωτικής σημασίας ότι «η ειρηνευτική συμφωνία είναι διαρκής, ότι ο Πούτιν ξέρει ότι αυτό είναι το τέλος, ότι δεν μπορεί ποτέ ξανά να προσπαθήσει να καταλάβει ένα κομμάτι της Ουκρανίας».

«Είναι μία μεγάλη στιγμή αλήθειας» για το μέλλον του ΝΑΤΟ, είπε ο υπουργός Άμυνας της Γαλλίας Σεμπαστιέν Λεκορνύ. «Λέμε ότι πρόκειται για την σημαντικότερη στρατιωτική συμμαχία, την ισχυρότερη στην ιστορία. Ιστορικά είναι σωστό. Η πραγματική ερώτηση είναι: θα ισχύει σε 10 ή 15 χρόνια;», πρόσθεσε.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς αρνείται μία «επιβεβλημένη στην Ουκρανία ειρήνη» σε συνέντευξή του στο Politico. «Ο επόμενος στόχος είναι να διασφαλισθεί ότι δεν υπάρχει ειρήνη δια της επιβολής», λέει ο Γερμανός καγκελάριος.

«Δεν μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία. Και η φωνή της Ουκρανίας πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο οποιωνδήποτε συνομιλιών», είπε ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Τζον Χίλι στους δημοσιογράφους στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ, καθώς οι 32 υπουργοί Άμυνας του οργανισμού συναντήθηκαν για συνομιλίες για την Ουκρανία.

Οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην πλάτη των Ουκρανών και των Ευρωπαίων προορίζεται να αποτύχει, προειδοποίησε από τις Βρυξέλλες η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.

«Κάθε εσπευσμένη λύση είναι μια βρώμικη συμφωνία σαν αυτή που έχουμε ήδη δει, στο Μινσκ, για παράδειγμα», είπε η Κάγια Κάλας αναφερόμενη στις συμφωνίες του Μινσκ πριν από δέκα χρόνια για εκεχειρία στην Ουκρανία, η οποία παραβιάσθηκε αναρίθμητες φορές μέχρι την ρωσική εισβολή του Φεβρουαρίου 2022.

Ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα δήλωσε  ότι δεν θα είναι σωστό να επιβληθεί μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας μέσω εξαναγκασμού.

«Η ειρήνη δεν μπορεί να είναι μια άμεση συναλλαγή, η οποία μπορεί να αθετηθεί ανά πάσα στιγμή από μία χώρα που δεν έδειξε ότι αξίζει την εμπιστοσύνη» δήλωσε ο Ναουσέντα στους δημοσιογράφους στο Βίλνιους πριν την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελέσνκι.