οικονομία

Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκε σε 2.308 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου για έλλειμμα 1.581 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2025 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025 και πλεονάσματος 1.568 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024.

Σημειώνεται ότι ποσό 2.073 εκατ. ευρώ που αφορά σε ετεροχρονισμό μεταβιβαστικών πληρωμών του τακτικού προϋπολογισμού και ποσό 650 εκατ. ευρώ που αφορά σε ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων, δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους.

Επιπλέον, ποσό ύψους 342 εκατ. ευρώ φορολογικών εσόδων του πρώτου διμήνου προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024. Εξαιρώντας τα ανωτέρω ποσά, η υπέρβαση στο πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, έναντι των στόχων του προϋπολογισμού, εκτιμάται σε 1.081 εκατ. ευρώ.

Επίσης, επισημαίνεται ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επιπρόσθετα, τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 54.565 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 460 εκατ. ευρώ ή 0,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Σημειώνεται ότι στο ύψος των καθαρών εσόδων εμπεριέχεται, τόσο στα έσοδα (στην κατηγορία «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών»), όσο και στις επιστροφές φόρων (ΦΠΑ), το ποσό των 784,8 εκατ. ευρώ από τις συναλλαγές που απαιτήθηκε να γίνουν κατά τον μήνα Ιανουάριο 2025 για την ολοκλήρωση της νέας Σύμβασης Παραχώρησης της Αττικής Οδού, οι οποίες αφορούν στο έτος 2024 και είναι δημοσιονομικά ουδέτερες.

Η αύξηση των καθαρών εσόδων έναντι του στόχου παρατηρείται, παρότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος ύψους 1.350 εκατ. ευρώ από τη Σύμβαση Παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29 Μαρτίου 2024, μεταξύ αφενός του Ελληνικού Δημοσίου και του ΤΑΙΠΕΔ (νυν ΕΕΣΥΠ) και αφετέρου της εταιρείας «ΝΕΑ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε» ως Παραχωρησιούχου.

Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες. Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1.810 εκατ. ευρώ ή 3,4% έναντι του στόχου, εξαιτίας κυρίως των  αυξημένων φορολογικών εσόδων.

Τα έσοδα από φόρους προ επιστροφών ανήλθαν σε 52.819 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.185 εκατ. ευρώ ή 4,3% έναντι του στόχου, κυρίως εξαιτίας της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (φόροι εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΦΚ, κ.λπ.) όσο και από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2025.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6.764 εκατ. ευρώ και ενσωματώνουν το ποσό επιστροφής ΦΠΑ ύψους 784,8 εκατ. ευρώ από τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, όπως προαναφέρθηκε, το οποίο δημοσιονομικά επηρεάζει το έτος 2024. Αν εξαιρεθεί το ποσό αυτό, οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 5.979 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένες κατά 353 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (5.626 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, τα καθαρά έσοδα από φόρους μετά επιστροφών την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 εμφανίζονται αυξημένα κατά 1.832 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού. Όπως προαναφέρθηκε, ποσό ύψους 342 εκατ. ευρώ φορολογικών εσόδων του πρώτου διμήνου προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 2.874 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 571 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.445 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Η εικόνα του Σεπτεμβρίου

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2025 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6.107 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 277 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6.300 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 144 εκατ. ευρώ ή  2,3% έναντι του στόχου. Σημειώνεται ότι μέρος του φόρου εισοδήματος εισπράχθηκε εμπροσθοβαρώς τους προηγούμενους μήνες, λόγω του ότι τέθηκε σε λειτουργία ήδη από τα μέσα Μαρτίου η εφαρμογή για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 583 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 332 εκατ. ευρώ από τον μηνιαίο στόχο (915 εκατ. ευρώ) εξαιτίας της αυξημένης επιστροφής φόρων του προηγούμενου μηνός, λόγω εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 182 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 178 εκατ. ευρώ από τον στόχο (360 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2025 ανήλθαν στα 52.257 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 3.429 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (55.686 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Επίσης, είναι αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024, κατά 2.927 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3.291 εκατ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους ΟΚΑ και λοιπούς φορείς γενικής κυβέρνησης κατά 2.073 εκατ. ευρώ και των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 650 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται, ότι τα προαναφερθέντα ποσά δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους.

Αξιοσημείωτες μεταβιβάσεις είναι οι ακόλουθες:

οι μεταβιβάσεις προς τα νοσοκομεία και τις ΥΠΕ-ΠΕΔΥ ύψους 952 εκατ. ευρώ,

η μεταβίβαση ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη κόστους παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (ΥΚΩ), σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 55 του Ν.4508/2017 (Α’ 200),

η επιχορήγηση ύψους 463 εκατ. ευρώ προς την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.) για την προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων, προϊόντων και υπηρεσιών υγείας, για λογαριασμό των δημόσιων νοσοκομείων,

οι επιχορηγήσεις προς τους συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) ύψους 282 εκατ. ευρώ και

η επιχορήγηση προς τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ύψους 153 εκατ. ευρώ.

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 8.186 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 138 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ταυτόχρονα παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες πληρωμές του 2024 κατά 948 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2025 ανήλθαν σε 2.629 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 240 εκατ. ευρώ έναντι των στόχων.